نقد و بررسی بازی کلاغ پر

16 بهمن 1399 | 22:00

بازی کلاغ پر با وجود برخورداری از ایرادات جزئی، توانسته تا در سبک خود بسیار خوب عمل کند و به هدف خود، که ارائه‌ی یک بازی خانوادگی و سرعت عملی هیجان انگیز است، برسد. این عنوان به راحتی در حد و اندازه‌ی یک محصول سطح یک در سبک خود ظاهر می‌شود و شاید بتوان گفت تنها بازی اورجینال ایرانی است که نه تنها می‌تواند با عناوین مشابه غیر ایرانی خود رقابت کند، بلکه با بهره گیری از ویژگی‌ای که عمده‌ی رقیبانش فاقد آن هستند، یعنی بازی پذیری بالا، می‌تواند بیشتر آن‌ها را به راحتی شکست دهد.

مقدمه 

حتی اگر از متولدین دهه‌ی ۶۰ و یا پیش از آن نباشید، به احتمال بسیار زیاد با بازی «کلاغ پر» (کلاسیک) آشنایی دارید، چرا که این بازی در کنار بازی‌هایی مانند «یه قل دو قل» و یا «هفت سنگ»، به جزئی از فرهنگ ایرانی تبدیل شده و اشارات متعدد به آن در محاوره‌های روزانه و یا محتوای مدیای فارسی در طول زمان، باعث شده تا این بازی به این راحتی‌ها از ذهن ما ایرانیان خارج نشود. این بازی در گذشته به طور متداول از سوی بزرگترها برای بچه‌ها اجرا می‌شد، به این صورت که کودکان دور هم جمع می‌شدند و بازیگردان ماجرا که یکی از بزرگترها بود، با گفتن نام‌ حیوانات واقعی یا افسانه‌ای گوناگون، بازی را آغاز می‌کرد و بازیکنان باید در سریع‌ترین زمان ممکن، قدرت پریدن یا نپریدن جانور مورد نظر را با بالا بردن انگشت خود و یا نگاه داشتن آن بر روی زمین نشان می‌دادند و در صورت اشتباه، به شکل بیرحمانه‌ای (!) از دور رقابت کنار می‌رفتند.

در سال ۹۵، بازی موبایلی «کلاغ پر» که توسط «امیر سلامتی» طراحی شده بود، برای پلتفرم تلفن‌های همراه هوشمند اندرویدی عرضه شد و با بهره گیری از المان‌های بازی کلاغ پر کلاسیک، توانست تا یک اثر سرگرم کننده‌ی سرعت عملی را به مخاطبان ارائه دهد. اما از آنجا که روح بازی کلاغ پر با یک تجربه‌ی دورهمی غیر دیجیتال گره خورده است، دور از ذهن نبود که طراح بازی به فکر طراحی و تولید یک عنوان بازی غیر دیجیتال با بهره گیری از المان‌های بازی کلاغ پر باشد. 


اولین خبرهای مهم از نسخه‌ی رومیزی این بازی در سال ۹۷ به گوش رسید که مربوط به شرکت این عنوان در مسابقه‌ی طراحی بازی هیپودایس (Hippodice) بود و در نهایت این بازی توانست رتبه‌ی سوم از میان بیش از ۴۰۰ طرح ارسالی را به خود اختصاص دهد. همین موضوع سبب شد تا بازی «کلاغ پر» به یکی از مورد انتظارترین عناوین داخلی برای ما ایرانیان تبدیل شود. حال پس از گذشت حدود ۲ سال، بازی کلاغ پر عرضه شده است و ما اکنون این فرصت را داریم تا نگاهی دقیق‌تر به این محصول بیاندازیم. با نقد و بررسی بازی رومیزی «کلاغ پر» با ما همراه باشید.

نگاه کن، تصمیم بگیر و واکنش نشان بده!

به شخصه به عنوان کسی که در سال ۹۷، افتخار حضور در یکی از جلسات اولیه‌ی بازی‌آزمایی بازی رومیزی «کلاغ پر» را داشتم، بسیار علاقه‌مند بودم تا بتوانم زودتر نگاهی به محصول نهایی بیاندازم و ببینم که طی این دو سال چه تغییرات مثبت و یا منفی‌ای در بازی اعمال شده و خوشبختانه باید بگویم که تغییرات اعمال شده بسیار هوشمندانه‌اند و با وجود جذاب بودن ایده‌ی بازی از همان ابتدا، تماما در جهت بهبود عملکرد بازی اعمال شده‌ و توانسته این بازی رومیزی را به عنوانی کاملا سرگرم کننده بدل کند. در واقع بازی کلاغ پر را در حال حاضر می‌توان تنها عنوان بازی‌ اورجینال ایرانی قلمداد کرد که نه تنها در حد و اندازه‌ی  رقابت با بازی‌های هم سبک خارجی خود ظاهر می‌شود، بلکه با بهره گیری گیم‌پلی «بازی پذیرتر» (Playable) خود، بیشتر آن‌ها را به راحتی شکست می‌دهد.

بازی کلاغ پر، یک عنوان دکستریتی (Dexterity)، یا به قولی مهارتی-سرعت عملی به حساب می‌آید که در آن هدف بازیکنان بررسی شرایط و انتخاب صحیح در سریع‌ترین زمان ممکن است. این دسته از بازی‌ها در ایران از محبوبیت بالایی برخوردارند و این محبوبیت، خود را از زمان عرضه‌ی عناوینی مانند «Geistes Blitz»، «Panic Lab» در بازار ایران نشان داد و با عرضه‌ی بازی «کاپوچین» به بالاترین درجه‌ی خود رسید.

از اصلی‌ترین دلایل موفقیت این دسته‌ بازی‌ها، کافه‌ بازی‌ها بودند که در زمان رونق خود، کمک شایانی به شناخته شدن این عناوین کردند. مشتریان می‌توانستند در مدتی که منتظر سایر دوستانشان هستند و علاقه به تجربه‌ی یک بازی کوتاه و جمع و جود دارند، عناوین این سبکی را بازی کنند و از آن‌ها لذت ببرند. از سوی دیگر هیجان بالای این بازی‌ها باعث می‌شد تا کمتر کسی از آن‌ها لذت نبرد و این مسئله عاملی دیگر در موفقیت این بازی‌ها بود.

هرچند که در حال حاضر با توجه پاندمی و محدودتر شدن تعداد و فعالیت کافه بازی‌ها، این عناوین نیز از دوران اوج خود فاصله گرفته‌اند، اما همچنان بازار بازی‌های خانوادگی در حرارت خود باقی مانده و چنین محصولاتی را که گزینه‌های مناسبی برای استفاده‌ی تمام اعضای خانواده‌اند را طلب می‌کند.

لک لک پر کنده با جت پک روشن، پر!!!

روند بازی کلاغ پر شامل دور‌های پیاپی است که در هر دور از بازی، بازیکنان با رو کردن یک کارت و ریختن یک الی سه تاس (بسته به درجه‌ی سختی بازی)، باید سعی کنند تا قابلیت پرواز کردن یا نکردن جانور نقش بسته روی کارت را سریع‌تر از رقیبان خود دریابند و نشانگر‌ مربوطه را بقاپند. در نهایت بازیکنان در صورت برداشتن نشانگر درست امتیاز کسب می‌کنند و در صورتی که نشانگر اشتباهی برداشته باشند، امتیاز از دست می‌دهند. روی هر یک از ۳۶  کارت بازی ( که به دو دسته‌ی کارت‌های سخت و آسان تقسیم می‌شوند)، یک تصویر منحصر به فرد از جانوری وجود دارد که در هر تصویر، شئ و یا اشیا خاصی به او متصل شده و ستاره‌ی آبی یا نارنجی نقش بسته در گوشه‌ی کارت، «پر» یا «نپر» بودن آن را مشخص می‌کند. در مجموع ۱۱ جانور مختلف در میان تصاویر به چشم می‌خورند که هر جانور بین ۱ تا ۵ کارت را به خود اختصاص داده است. البته باید اشاره کرد که حتی جانوران یکسان در کارت‌های گوناگون، تصویر سازی و حالت قرار گیری متفاوتی دارند و با ۳۶ کارت منحصر به فرد از این نظر رو به رو هستیم.

خوشبختانه تصویر سازی این عنوان بسیار زبردستانه و چشم نواز انجام شده‌ و با تم بازی کاملا همخوانی دارند. ارزش این تصویر سازی‌ها وقتی خود را نمایان می‌کند که شما، توجه تصویر ساز و پرداختن او به تک تک جزئیات بازی را می‌بینید؛ تمام اجزا بازی از عکس کاور فوق العاده‌ی روی جعبه گرفته تا طراحی پشت و روی کارت‌ها و حتی امتیاز شمار، تماما با دقت انجام شده و در هیچ بخشی از کار هنری این بازی اثری از سهل انگاری و کم توجهی دیده نمی‌شود. همچنین رنگ بندی زیبا و مناسب با سبک و سیاق بازی سبب شده تا این بازی از نظر هنری، به یکی از بهترین بازی‌های رومیزی منتشر شده در ایران مبدل شود.

تنها ایرادی که در بخش بصری می‌توان به این عنوان گرفت، توجه نشدن به استفاده از شمایل مختلف برای نشانگر‌های بازی و ستاره‌های «پر» و «نپر» در کناره‌ی کارت‌ها است. این موضوع را از آن جهت می‌توان ایراد به حساب آورد که ستاره‌های نارنجی و آبی رنگ گوشه‌ی هر کارت که «پر» یا «نپر» بودن آن‌ها را مشخص می‌کنند، تنها از بابت رنگ با یکدیگر تفاوت دارند و بهتر بود تا از نظر شمایل نیز با یکدیگر تفاوت داشته باشند تا کسانی که کورنگی دارند نیز بتوانند به سادگی این بازی را تجربه کنند.

در زمینه‌ی کیفیت قطعات، بازی کلاغ پر عملکرد قابل قبولی را ارائه می‌دهد. در وهله‌ی اول، جعبه‌ی بازی از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و جدا از اینکه بدون مشکل باز و بسته می‌شود و هنگام قرار دادن بازی به صورت عمودی، شاهد باز شدن خود به خودی در جعبه نیستیم، بافت روی جعبه‌ی بازی بسیار خوشایند است و حس خوبی را هنگام لمس کردن آن به مخاطب می‌دهد. کارت‌های بازی نیز از کیفیت مناسبی برخوردارند و با وجود مربعی شکل بودن، به سادگی می‌توان به بر زدن آن‌ها پرداخت. همچنین نشانگرها و تاس‌های پلاستیکی بازی نیز به هیچ وجه «بی کیفیت» نیستند. هرچند باید اشاره کنم که به خاطر جنس پلاستیک به کار رفته در آن‌‌ها، تاس‌‌ها بعد از مدتی سفیدی درخشان خود را از دست خواهند دارد و باید با تیره شدن گوشه‌های هر تاس کنار بیایید و همچنین چندان به خش‌های ریزی که روی نشانگرهای پلاستیکی به وجود می‌آیند توجه نکنید.

اما از چه جهت می‌توان در زمینه‌ی کیفیت به بازی «کلاغ پر» نمره‌ی قبولی داد؟ پاسخ این پرسش در این موضوع نهفته است که در ایران، کمتر بازی‌هایی از متریال پلاستیکی استفاده می‌کنند و معمولا معدود قطعات پلاستیکی به کار رفته در بازی‌های تولید داخل، از کیفیت بسیار پایینی برخوردارند که خوشبختانه در بازی کلاغ پر چنین اتفاقی رخ نداده. البته باید ذکر کنم که این به معنای آن نیست که تاس‌ها و نشانگرها از حداکثر کیفیت ممکن برخوردارند، بلکه با کیفیت بودن در اینجا به صورت نسبی و با توجه به شرایط فعلی بازار تولیدات داخلی به کار رفته و همچنان از این نظر «نباید» و «نمی‌توان» این عنوان را با تولیدات کمپانی‌های رده اول دنیا مقایسه کرد. 

اما یکی از ایرادات دیگر بازی کلاغ پر در زمینه‌ی قطعات و اجزا بازی، امتیاز شمارهای آن است. هرچند که در این امتیاز شمارها از متریال با کیفیتی استفاده شده و طراحی هنری روی آن نیز به زیبایی انجام گرفته است، اما شل بودن آن‌ها می‌تواند در جریان بازی آزار دهنده باشد و حتی موجب تغییر سهوی یا عمدی امتیاز یک بازیکن شود. هرچند که در صورت دقت کافی در دریافت امتیازها و قرار دادن امتیاز شمارها در یک جای ثابت می‌توان تا حدی اثر این مشکل را کاهش داد. در مجموع با وجود این که ایراداتی جزئی به بازی کلاغ پر در زمینه‌ی کیفیت قطعات وارد است، اما این ایرادات هیچکدام آنقدر بزرگ و مشکل زا نیستند که لذت بردن از بازی را به طور کامل تحت الشعاع خود قرار دهند و همچنان کلاغ پر را می‌توان در این زمینه عنوانی با کیفیت به شمار آورد، خصوصا که هر مخاطبی از ابتدا و باز کردن درب جعبه متوجه سلیقه‌ای که تیم تولید در آن به خرج داده‌اند می‌شود. همچنین وجود «اینسرت باکس» (Insert Box) یا همان «مقسم داخل جعبه» کارآمد در بازی، دلیل دیگری بر توجه تیم سازنده به کیفیت تولید است. 

قانون، قانون است

دفترچه‌ی راهنمای بازی کلاغ پر خوشبختانه به خوبی نوشته شده و نکات مثبت بسیاری در آن وجود دارد. هرچند که آنچنان به نظر نمی‌رسد، اما نوشتن دفترچه‌ی قوانین کار چندان ساده‌ای نیست و دفترچه‌ی راهنمای کلاغ پر به خوبی از پس این کار غیر ساده بر آمده. دفترچه‌ی قوانین کلاغ پر، بر خلاف بسیاری از عناوین داخلی که خواندن دفترچه‌ی قوانین فارسی بازی‌هایشان برای مخاطب فارسی زبان به نوعی غیر ممکن است، با بهره گیری از نوشتاری ساده و کاربردی در کنار استفاده‌ی مناسب از تصاویر و مثال‌های متنوع، قوانین بازی را آموزش می‌دهد و از این بابت می‌توان نویسنده و ویراستار دفترچه‌ی راهنما را تحسین کرد.

روند بازی 

حال بهتر است که سراغ اصلی‌ترین بخش هر عنوان بردگیم، یعنی گیم‌پلی یا همان «روند بازی» آن برویم. همانطور که پیش از این اشاره کردم، «کلاغ پر» بازی‌ای مبتنی بر سرعت عمل است و بازیکنان باید با بررسی سریع سه متغییر تصادفی، به «پر» یا «نپر» بودن جانور مورد نظر پی برده و نشانگر مربوطه را بقاپند. بازی از دو نوع تاس شش وجهی بهره می‌گیرد که شامل دو عدد از تاس‌های «وسیله» و یک عدد تاس «ابزار» است و بسته به درجه‌ی سختی بازی ممکن است یک، دو و یا هر سه تاس بازی به میدان بیایند. بر روی تاس‌های وسیله نمادهای جت پک روشن، جت پک خاموش، بادکنک، غل و زنجیر، بادکنک، بال و یا قفس وجود دارد که هر کدام به نوعی عملکرد مثبت یا منفی در رابطه با پرواز کردن جانور مورد نظر دارد. از سوی دیگر، تاس «ابزار» همانطور که از نامش پیداست، نقش‌هایی از ابزار متنوعی بر روی آن وجود دارد که هر کدام می‌توانند بر روی نوعی خاص از وسیله‌های موجود در تاس(ها) و یا حتی کارت رو شده، اثر بگذارند و پاسخ درست را تغییر دهند. به عنوان مثال، ابزار «سوییچ»، تمامی جت پک‌های روشن را خاموش و جت پک‌های خاموش را روشن می‌کند، و یا ابزار سوزن بادکنک‌ها را می‌ترکاند؛ در نتیجه استفاده از تاس ابزار بازی را پیچیده‌تر می‌کند و بازیکنان را وادار می‌کند تا دقت بیشتری را چاشنی سرعت عمل خود کنند تا محکوم به دریافت امتیاز منفی نشوند.

مجموع تاس‌ها و کارت‌های متنوع، باعث شده تا روند بازی «کلاغ پر» از بازی پذیری خوبی برخوردار باشد، ویژگی‌ای که اصلی‌ترین نقطه‌ی قوت این بازی در رقابت با بازی‌های مشابه خود است. در رسیدن به این ویژگی، تاس‌های ابزار بیشترین نقش را دارند و درست در هنگامی که درجه‌ی سختی  متوسط برای شما تکراری می‌شود، جانی دوباره به بازی می‌بخشد. بنابراین اگر قصد دارید بازی کلاغ پر را با بزرگسالان تجربه کنید، توصیه می‌شود حتما از بالاترین درجه‌ی سختی استفاده کنید و تمام کارت‌‌ها و تاس‌ها را در بازی خود بهره گیرید تا با یک روند بازی چالش برانگیز و جذاب رو به رو شوید.

بازی با وجود برخورداری از گیم‌پلی جذاب و تکرار پذیر، ایراداتی در این بخش دارد که به تجربه‌ی بازی شما لطمه‌ی زیادی وارد نمی‌کنند، اما در نهایت دانستن آن‌ها ضرری ندارد. در ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که تعداد کارت‌های بازی می‌توانست بیشتر باشد و مدت بیشتری بازیکنان را با دیدن تصاویر جدید و بامزه سرگرم کند. هرچند که در این مورد احتمالا بالا رفتن هزینه‌ی تولید مانع استفاده از تعداد بالاتری از کارت‌ها شده. این موضوع زمانی منطقی‌تر به نظر می‌رسد که از جانور «کرگدن»، تنها یک کارت در بازی وجود دارد و از آنجایی که با ۵ مگس در بازی مواجه هستیم، این احتمال که قبل از آغاز پروسه‌ی چاپ و نشر، تعدادی از کارت‌ها برای کاهش هزینه‌ی تولید و در نهایت قیمت بازی، از میان اجزا بازی حذف شده‌اند، چندان دور از ذهن نیست. هرچند می‌توان امیدوار بود که در آینده، بسته‌های افزونه‌ی کارت به صورت جداگانه برای این بازی عرضه شوند تا جان تازه‌ای به بازی ببخشند.

اما ایراد دیگر مستقیما مربوط به روند بازی می‌شود. یکی از مشکلاتی که عمده‌ی بازی‌های سرعت عملی از آن بهره می‌برند، آن است که در حالت بازی کردن با تعداد نفرات بالا، بعضی از بازیکنان ممکن است متغییر مورد نظر (تاس، کارت و یا هر متغییر دیگری که بازیکنان باید به آن عکس العمل نشان دهند) را به خوبی نبینند و نتوانند به درستی نسبت به آن واکنش نشان دهند. این موضوع تقریبا در تمامی بازی‌های این سبک وجود دارد و بازیکنان بسته به شرایط، از خلاقیت خود برای رفع این مشکل بهره می‌گیرند و با جا به جا کردن محل نشستن بازیکنان و اجزا بازی، تا حدی از این موضوع اجتناب می‌ورزند. اما در بازی کلاغ پر، غلبه بر این مشکل دشوارتر است، چرا که به جای یک متغییر، از چند متغییر بهره می‌گیرد و تقریبا در هر حالتی، یک یا چند نفر نمی‌توانند به خوبی نتیجه را تشخیص دهند. برای کاهش اثر این مشکل، می‌توان رو کردن کارت و ریختن تاس‌ها را به صورت نوبتی و چرخشی انجام داد. این کار هرچند مشکل را حل نمی‌کند، اما باعث می‌شود تا حداقل این مسئله گریبان همه را به یک اندازه بگیرد و بازی در نهایت نتیجه‌ی منصفانه‌تری داشته باشد. البته باید این موضوع را هم ذکر کنم که این مشکل آسیب شدیدی به تجربه‌ی بازی نمی‌زند و اعصاب خرد کن نمی‌شود، چرا که در نهایت «کلاغ پر» یک بازی خانوادگی و سرعت عملی است و برد و باخت در آن، امر حیاتی‌ای برای هیچ نوع بازیکنی نیست و بیشتر هدف بازی تزریق هیجان به یک دورهمی خانوادگی یا دوستانه جهت خوش گذراندن است.

هر بار بازی کردن عنوان ۲ تا ۶ نفره‌ی «کلاغ پر»، حدود ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامد. نکته‌ی مهمی که در مدت زمان این عنوان نهفته است، آنجاست که این مدت زمان کاملا متوازن و با نوع اثر متناسب است. بازی در چند دور ابتدایی کمی کند است و بازیکنان در ابتدا نمی‌توانند به سرعت واکنش نشان دهند. اما پس از گذشت چند دور از بازی، کم کم بازیکنان با روند آن آشنا می‌شوند و صحنه‌هایی از قبیل کشمکش بر سر یک نشانگر و سرعت عمل‌های برق آسای بازیکنان را می‌بینیم و در نهایت پیش از آنکه هیجان بازیکنان فروکش کند، بازی به پایان می‌رسد. شایان ذکر است که بازی هرچند در تعداد بالا جذاب‌تر و هیجان انگیزتر می‌شود، اما در تمامی تعداد نفرات این توازن هیجان را تا انتهای خود حفط می‌کند و این موضوع را مدیون استفاده از امتیاز شمار و تعیین امتیاز برد در تعداد نفرات مختلف به جای استفاده از تعداد پاسخ درست تا به اتمام رسیدن کارت‌ها به عنوان امتیاز است.

نمره‌ی بازی: ۷/۱۰ (خوب)

نقاط قوت

تصویر سازی چشم نواز و متناسب با تم و روند بازی

گیم‌پلی هیجان انگیز و جذاب برای سلیقه‌ها و سنین مختلف

تکرار پذیری بالا

کیفیت خوب تولید جعبه، کارت‌ها و امتیاز شمارها

نقاط ضعف

نبود المان‌های تصویری مناسب جهت قابل استفاده کردن بازی برای افراد دارای کوررنگی

در بازی با تعداد نفرات بالا، بعضی از بازیکنان نمی‌توانند به خوبی به کارت و تاس‌‌های بازی دید داشته باشند و عکس العمل نشان دهند

نتیجه گیری

بازی کلاغ پر با وجود برخورداری از ایرادات جزئی، توانسته تا در سبک خود بسیار خوب عمل کند و به هدف خود، که ارائه‌ی یک بازی خانوادگی و سرعت عملی هیجان انگیز است، برسد. این عنوان به راحتی در حد و اندازه‌ی یک محصول سطح یک در سبک خود ظاهر می‌شود و شاید بتوان گفت تنها بازی اورجینال ایرانی است که نه تنها می‌تواند با عناوین مشابه غیر ایرانی خود رقابت کند، بلکه با بهره گیری از ویژگی‌ای که عمده‌ی رقیبانش فاقد آن هستند، یعنی بازی پذیری بالا، می‌تواند بیشتر آن‌ها را به راحتی شکست دهد.

نویسنده: فرنام فرتوت

دیدگاه شما

درحال ثبت اطلاعات....