مروری بر تاریخچه‌ی بزرگترین نمایشگاه سالانه‌ی بازی‌های رومیزی
اگر اهل بازی‌های رومیزی باشید، به احتمال زیاد نام نماشگاه «اشپیل» (Spiel Messe) یا به قول برخی نمایشگاه «اسن» به گوشتان خورده است. این نمایشگاه که هر ساله در شهر اسن (Essen) آلمان برگزار می‌شود، مهمترین و بزرگترین نمایشگاه جهان است که با موضوع بازی‌های رومیزی برگزار می‌شود.
اگر اهل بازی‌های رومیزی باشید، به احتمال زیاد نام نماشگاه «اشپیل» (Spiel Messe) یا به قول برخی نمایشگاه «اسن» به گوشتان خورده است. این نمایشگاه که هر ساله در شهر اسن (Essen) آلمان برگزار می‌شود، مهمترین و بزرگترین نمایشگاه جهان است که با موضوع بازی‌های رومیزی برگزار می‌شود.
هرچند که امسال محدودیت‌های کرونایی باعث شد تا این نمایشگاه نیز نتواند به طور حضوری به فعالیت خود ادامه دهد، اما برگزار کنندگان آن تصمیم گرفتند تا از پتانسیل‌های دنیای امروزی بهره گیرند و امسال، نمایشگاه را به صورت دیجیتالی برگزار کنند.
این موضوع برای بسیاری از ما ایرانی‌ها خوشایند بود، زیرا که می‌توانیم به راحتی و بدون داشتن دغدغه‌ی ویزا، هزینه و زمان، به راحتی از قابلیت‌های این نمایشگاه استفاده کنیم. خوشبختانه طبق گفته‌ی برگزار کنندگان، تمامی فعالیت‌های نمایشگاه به صورت مجازی و کاملا رایگان قابل استفاده هستند و این مسئله‌ای دلچسب برای تمامی مخاطبان بازی‌های رومیزی و نمایشگاه اشپیل است.
حال که فرصت استفاده از نمایشگاه فراهم شده، خالی از لطف نیست که مروری بر تاریخچه‌ی این نمایشگاه، از نحوه‌ی شکل گیری تا گسترش آن و تبدیل شدن به چیزی که امروزه از آن می‌شناسیم داشته باشیم و بیشتر با آن آشنا شویم.
مجله‌هایی در باب بازی
شاید نقطه‌ی آغاز این نمایشگاه را بتوان در سرگذشت دو مجله‌ی «Die Pöppel-Revue» و «Spielbox» بررسی کرد. مجله‌ی «Spielbox» مجله‌ای بود که در دهه‌ی ۸۰ میلادی در زمینه‌ی بازی فعالیت می‌کرد. در سال ۱۹۸۳، فریدهلم مرتز (Friedhelm Merz)، به عنوان سردبیر به همراه گروهی دیگر از کارمندان مجله، تصمیم گرفتند تا رویدادی را برای مخاطبان خود ترتیب دهند که از سر تا سر آلمان در یک روز خاص دور هم جمع شده و به تجربه‌ی بازی‌های غیر دیجیتال بپردازند.
هرچند که این گروه پیش از این نیز رویدادهایی برای بازی برگزار کرده بود، اما این رویداد برای آن‌ها شرایطی کاملا متفاوت داشت و بسیار عمومی‌تر از رویداد‌های پیشین بود. پس از آنکه اطلاع رسانی برگزاری انجام شد، نزدیک به هزار نفر علاقه‌مندی خود را به شرکت در این رویداد نشان دادند که هرچند برای تمامی افراد مجله دلگرم کننده بود، اما چالش‌های جدیدی را در رابطه با محل و نحوه‌ی برگزاری این رویداد به همراه داشت.
خوشبختانه پدر یکی از کارمندان این مجله سیاستمداری با سابقه بود و دوستی نزدیکی با فرماندار ایالت نورث راین-وستفالن داشت. همین موضوع سبب شد که مدرسه‌ای در شهر اسن برای فعالیت این رویداد در اختیار اعضای مجله قرار گیرد تا بتوانند جمعیت حدود هزار نفری شرکت کننده را در آن مستقر کنند.
از رویداد تا نمایشگاه
یکی از افرادی که در این رویداد بازی شرکت کرده بود، یک خبرنگار و گوینده‌ی بسیار مشهور رادیو در آلمان بود که شاید بتوان گفت عظمت امروزی نمایشگاه اشپیل، تا حد خوبی مدیون این فرد است. چند روز بعد، این گوینده در یکی از برنامه‌های زنده‌ی رادیویی خود راجع به رویداد بازی برگزار شده در اسن صحبت کرد و به تعریف و تمجید از فضای فوق العاده دوست داشتنی آن پرداخت. نتیجه‌ی این اتفاق آن شد که در رویداد بعدی، تعداد شرکت کنندگان به طور چشمگیری افزایش یافت و حدود ۳ تا ۵ هزار نفر در آن شرکت کردند.
در نتیجه‌ی این اتفاق، مدرسه‌ی محل برگزاری شدیدا شلوغ شد و در هر گوشه و کنار محوطه‌ی آن، از داخل راهروها گرفته تا فضای بیرونی، افراد مشغول به بازی کردن بودند و مدیریت این وضعیت تقریبا به طور کامل از دست گروه برگزار کننده خارج شد. هرچند که افراد شرکت کننده برای بازی کردن به آن فضا آمده بودند و این نکته سبب شد تا به جای آنکه یک تجربه‌ی اسفبار رخ دهد، بیشتر شرکت کنندگان از این روز لذت ببرند.
پس از این استقبال بی نظیر، به دستور فرماندار مدرسه‌ی دیگری را که مقداری هم بزرگتر بود در اختیار گروه برگزار کننده قرار دادند تا دیگر دچار مشکل کمبود فضا نشوند؛ با این وجود در رویداد بعدی حدود ۱۵ هزار نفر در این برنامه شرکت کردند که بار دیگر همان شرایط دوره‌ی قبل تکرار شد و تقریبا در تمام فضای هر دو مدرسه، جایی برای سوزن انداختن هم نبود.
در نتیجه‌ی این استقبال وسیع، تصمیم بر این شد که فضای نمایشگاهی شهر اسن که تنها فضایی بود که می‌توانست میزبان چنین رویدادی باشد، در اختیار تیم برگزار کننده قرار گیرد. این اتفاق و پیش رفتن شکل رویداد به سمت یک نمایشگاه، در ابتدا چندان برای اعضای مجله دوست داشتنی نبود، اما به مرور و با دیدن پتانسیل‌های موجود، این مسئله برایشان قابل قبول‌تر شد.
دوران طلایی بازی‌های رومیزی و دوران طلایی نمایشگاه اشپیل
تا سال ۲۰۱۰ میلادی، نمایشگاه اشپیل با شیب ملایمی به رشد خود ادامه داد. در همان سال‌های ابتدایی تغییر مکان آن‌ها به محوطه‌ی نمایشگاهی شهر اسن، موجب شد تا فضای رویداد به مرور جای خود را به فضای نمایشگاه دهد و هر ساله تولید کنندگان، طراحان و ناشران بیشتری در این نمایشگاه شرکت کنند. تا سال ۲۰۱۰، نمایشگاه اسن سالیانه رقمی کمتر از ۱۴۰ هزار نفر بازدید کننده داشت که تعدادی کاملا قابل قبول بود.
اما از سال ۲۰۱۰ و با وارد شدن بوردگیم به سال‌های طلایی خود، این نمایشگاه نیز پیشرفت شایانی کرد و بازیدید کنندگان آن سال به سال بیشتر شد، تا اینکه در آخرین دوره‌ی برگزاری آن در سال ۲۰۱۹، حدود ۲۰۹ هزار نفر از آن بازدید کردند. همچنین ۱۲۰۰ غرفه از بیش از ۵۰ کشور جهان در این نمایشگاه شرکت کردند و ۱۵۰۰ عنوان مختلف بازی در اشپیل ۲۰۱۹ به نمایش درآمد که این ارقام نمایانگر اهمیت و ارزش این نمایشگاه برای صنعت بازی‌های رومیزی در سر تا سر دنیا است.
جوایز اشپیل
طی مراسم اشپیل، دو جایزه‌ی بسیار مهم اهدا می‌شوند که هر دو آن‌ها جوایزی پر اهمیت در دنیای بوردگیم‌ها محسوب می‌شوند.
اولین و اصلی‌ترین آن‌ها «جایزه‌ی بازی آلمانی» (Deutscher Spielepreis) نام دارد که اهدا آن نخستین بار در سال ۱۹۹۰، توسط مجله‌ی «Die Pöppel-Revue» آغاز شد. این مجله نیز تحت مالکیت شرکت فریدهلم مرتز قرار داشت، بنابراین «جایزه‌ی بازی آلمانی» هر ساله در جریان نمایشگاه اشپیل به برترین بازی سال بر اساس آرا تعدادی از افراد حرفه‌ای در صنعت بازی‌های رومیزی اهدا می‌شد. هرچند که پس از رسوایی پیش آمده بر سر تقلب در آرا این جایزه در سال ۲۰۰۱، مجله به طور کامل تعطیل شد، اما «جایزه‌ی بازی آلمانی» همچنان به عنوان جایزه‌ی اصلی نمایشگاه اشپیل به حیات خود ادامه داد.
علاوه بر برترین بازی و لیست ۹ بازی بعدی از نظر آرا، بازی‌های اکشن و بازی‌های مخصوص کودکان نیز جوایز به خصوصی داشتند. همچنین جایزه‌ی «پًر اشپیل» (Spiel Feather) نیز در گذشته به بازی‌هایی که قوانین واضح و مناسبی داشتند داده می‌شد.
از سال ۲۰۱۷، جایزه‌ی دیگری با نام «InnoSpiel» در کنار جوایز این نمایشگاه قرار گرفت که به خلاقانه‌ترین و نوآورانه‌‌ترین بازی آن سال اهدا می‌شود و به عقیده‌ی بسیاری از طرفداران بازی‌های رومیزی، این جایزه اهمیتی حتی بالاتر از «جایزه‌ی بازی آلمانی» دارد.
حضور ایران در اشپیل
سال گذشته برای اولین بار تعدادی از تولید کنندگان ایرانی در نمایشگاه اشپیل شرکت کردند. البته این اتفاق چندان کم حاشیه نبود و با رد شدن درخواست ویزا بیشتر اعضا این گروه‌های تولید کننده، بسیاری از کلیدی‌ترین اعضا در بازار بازی‌های رومیزی ایران نتوانستند در مراسم اشپیل حضور یابند. در هر صورت به خاطر اولین حضور ایران در نمایشگاه و حواشی مربوطه، پنلی در اختیار تولید کنندگان ایرانی قرار دادند و در آن راجع به بازار قابل گسترش ایران صحبت کردند.
امسال نیز با راحت‌تر شدن کار برای شرکت در نمایشگاه، چند گروه تولید کننده‌ی بازی ایرانی در نمایشگاه اشپیل دیجیتال حضور دارند که اکنون با تجربه و شناخت بیشتری که از شرایط این صنعت در بازارهای خارجی به دست آورده‌اند، انتظار می‌رود که عملکردی درخشان‌تر و قابل توجه‌تر از سال گذشته در نمایشگاه اسن داشته باشند.
اگر اهل بازی‌های رومیزی باشید، به احتمال زیاد نام نماشگاه «اشپیل» (Spiel Messe) یا به قول برخی نمایشگاه «اسن» به گوشتان خورده است. این نمایشگاه که هر ساله در شهر اسن (Essen) آلمان برگزار می‌شود، مهمترین و بزرگترین نمایشگاه جهان است که با موضوع بازی‌های رومیزی برگزار می‌شود.
اگر اهل بازی‌های رومیزی باشید، به احتمال زیاد نام نماشگاه «اشپیل» (Spiel Messe) یا به قول برخی نمایشگاه «اسن» به گوشتان خورده است. این نمایشگاه که هر ساله در شهر اسن (Essen) آلمان برگزار می‌شود، مهمترین و بزرگترین نمایشگاه جهان است که با موضوع بازی‌های رومیزی برگزار می‌شود.
هرچند که امسال محدودیت‌های کرونایی باعث شد تا این نمایشگاه نیز نتواند به طور حضوری به فعالیت خود ادامه دهد، اما برگزار کنندگان آن تصمیم گرفتند تا از پتانسیل‌های دنیای امروزی بهره گیرند و امسال، نمایشگاه را به صورت دیجیتالی برگزار کنند.
این موضوع برای بسیاری از ما ایرانی‌ها خوشایند بود، زیرا که می‌توانیم به راحتی و بدون داشتن دغدغه‌ی ویزا، هزینه و زمان، به راحتی از قابلیت‌های این نمایشگاه استفاده کنیم. خوشبختانه طبق گفته‌ی برگزار کنندگان، تمامی فعالیت‌های نمایشگاه به صورت مجازی و کاملا رایگان قابل استفاده هستند و این مسئله‌ای دلچسب برای تمامی مخاطبان بازی‌های رومیزی و نمایشگاه اشپیل است.
حال که فرصت استفاده از نمایشگاه فراهم شده، خالی از لطف نیست که مروری بر تاریخچه‌ی این نمایشگاه، از نحوه‌ی شکل گیری تا گسترش آن و تبدیل شدن به چیزی که امروزه از آن می‌شناسیم داشته باشیم و بیشتر با آن آشنا شویم.
مجله‌هایی در باب بازی
شاید نقطه‌ی آغاز این نمایشگاه را بتوان در سرگذشت دو مجله‌ی «Die Pöppel-Revue» و «Spielbox» بررسی کرد. مجله‌ی «Spielbox» مجله‌ای بود که در دهه‌ی ۸۰ میلادی در زمینه‌ی بازی فعالیت می‌کرد. در سال ۱۹۸۳، فریدهلم مرتز (Friedhelm Merz)، به عنوان سردبیر به همراه گروهی دیگر از کارمندان مجله، تصمیم گرفتند تا رویدادی را برای مخاطبان خود ترتیب دهند که از سر تا سر آلمان در یک روز خاص دور هم جمع شده و به تجربه‌ی بازی‌های غیر دیجیتال بپردازند.
هرچند که این گروه پیش از این نیز رویدادهایی برای بازی برگزار کرده بود، اما این رویداد برای آن‌ها شرایطی کاملا متفاوت داشت و بسیار عمومی‌تر از رویداد‌های پیشین بود. پس از آنکه اطلاع رسانی برگزاری انجام شد، نزدیک به هزار نفر علاقه‌مندی خود را به شرکت در این رویداد نشان دادند که هرچند برای تمامی افراد مجله دلگرم کننده بود، اما چالش‌های جدیدی را در رابطه با محل و نحوه‌ی برگزاری این رویداد به همراه داشت.
خوشبختانه پدر یکی از کارمندان این مجله سیاستمداری با سابقه بود و دوستی نزدیکی با فرماندار ایالت نورث راین-وستفالن داشت. همین موضوع سبب شد که مدرسه‌ای در شهر اسن برای فعالیت این رویداد در اختیار اعضای مجله قرار گیرد تا بتوانند جمعیت حدود هزار نفری شرکت کننده را در آن مستقر کنند.
از رویداد تا نمایشگاه
یکی از افرادی که در این رویداد بازی شرکت کرده بود، یک خبرنگار و گوینده‌ی بسیار مشهور رادیو در آلمان بود که شاید بتوان گفت عظمت امروزی نمایشگاه اشپیل، تا حد خوبی مدیون این فرد است. چند روز بعد، این گوینده در یکی از برنامه‌های زنده‌ی رادیویی خود راجع به رویداد بازی برگزار شده در اسن صحبت کرد و به تعریف و تمجید از فضای فوق العاده دوست داشتنی آن پرداخت. نتیجه‌ی این اتفاق آن شد که در رویداد بعدی، تعداد شرکت کنندگان به طور چشمگیری افزایش یافت و حدود ۳ تا ۵ هزار نفر در آن شرکت کردند.
در نتیجه‌ی این اتفاق، مدرسه‌ی محل برگزاری شدیدا شلوغ شد و در هر گوشه و کنار محوطه‌ی آن، از داخل راهروها گرفته تا فضای بیرونی، افراد مشغول به بازی کردن بودند و مدیریت این وضعیت تقریبا به طور کامل از دست گروه برگزار کننده خارج شد. هرچند که افراد شرکت کننده برای بازی کردن به آن فضا آمده بودند و این نکته سبب شد تا به جای آنکه یک تجربه‌ی اسفبار رخ دهد، بیشتر شرکت کنندگان از این روز لذت ببرند.
پس از این استقبال بی نظیر، به دستور فرماندار مدرسه‌ی دیگری را که مقداری هم بزرگتر بود در اختیار گروه برگزار کننده قرار دادند تا دیگر دچار مشکل کمبود فضا نشوند؛ با این وجود در رویداد بعدی حدود ۱۵ هزار نفر در این برنامه شرکت کردند که بار دیگر همان شرایط دوره‌ی قبل تکرار شد و تقریبا در تمام فضای هر دو مدرسه، جایی برای سوزن انداختن هم نبود.
در نتیجه‌ی این استقبال وسیع، تصمیم بر این شد که فضای نمایشگاهی شهر اسن که تنها فضایی بود که می‌توانست میزبان چنین رویدادی باشد، در اختیار تیم برگزار کننده قرار گیرد. این اتفاق و پیش رفتن شکل رویداد به سمت یک نمایشگاه، در ابتدا چندان برای اعضای مجله دوست داشتنی نبود، اما به مرور و با دیدن پتانسیل‌های موجود، این مسئله برایشان قابل قبول‌تر شد.
دوران طلایی بازی‌های رومیزی و دوران طلایی نمایشگاه اشپیل
تا سال ۲۰۱۰ میلادی، نمایشگاه اشپیل با شیب ملایمی به رشد خود ادامه داد. در همان سال‌های ابتدایی تغییر مکان آن‌ها به محوطه‌ی نمایشگاهی شهر اسن، موجب شد تا فضای رویداد به مرور جای خود را به فضای نمایشگاه دهد و هر ساله تولید کنندگان، طراحان و ناشران بیشتری در این نمایشگاه شرکت کنند. تا سال ۲۰۱۰، نمایشگاه اسن سالیانه رقمی کمتر از ۱۴۰ هزار نفر بازدید کننده داشت که تعدادی کاملا قابل قبول بود.
اما از سال ۲۰۱۰ و با وارد شدن بوردگیم به سال‌های طلایی خود، این نمایشگاه نیز پیشرفت شایانی کرد و بازیدید کنندگان آن سال به سال بیشتر شد، تا اینکه در آخرین دوره‌ی برگزاری آن در سال ۲۰۱۹، حدود ۲۰۹ هزار نفر از آن بازدید کردند. همچنین ۱۲۰۰ غرفه از بیش از ۵۰ کشور جهان در این نمایشگاه شرکت کردند و ۱۵۰۰ عنوان مختلف بازی در اشپیل ۲۰۱۹ به نمایش درآمد که این ارقام نمایانگر اهمیت و ارزش این نمایشگاه برای صنعت بازی‌های رومیزی در سر تا سر دنیا است.
جوایز اشپیل
طی مراسم اشپیل، دو جایزه‌ی بسیار مهم اهدا می‌شوند که هر دو آن‌ها جوایزی پر اهمیت در دنیای بوردگیم‌ها محسوب می‌شوند.
اولین و اصلی‌ترین آن‌ها «جایزه‌ی بازی آلمانی» (Deutscher Spielepreis) نام دارد که اهدا آن نخستین بار در سال ۱۹۹۰، توسط مجله‌ی «Die Pöppel-Revue» آغاز شد. این مجله نیز تحت مالکیت شرکت فریدهلم مرتز قرار داشت، بنابراین «جایزه‌ی بازی آلمانی» هر ساله در جریان نمایشگاه اشپیل به برترین بازی سال بر اساس آرا تعدادی از افراد حرفه‌ای در صنعت بازی‌های رومیزی اهدا می‌شد. هرچند که پس از رسوایی پیش آمده بر سر تقلب در آرا این جایزه در سال ۲۰۰۱، مجله به طور کامل تعطیل شد، اما «جایزه‌ی بازی آلمانی» همچنان به عنوان جایزه‌ی اصلی نمایشگاه اشپیل به حیات خود ادامه داد.
علاوه بر برترین بازی و لیست ۹ بازی بعدی از نظر آرا، بازی‌های اکشن و بازی‌های مخصوص کودکان نیز جوایز به خصوصی داشتند. همچنین جایزه‌ی «پًر اشپیل» (Spiel Feather) نیز در گذشته به بازی‌هایی که قوانین واضح و مناسبی داشتند داده می‌شد.
از سال ۲۰۱۷، جایزه‌ی دیگری با نام «InnoSpiel» در کنار جوایز این نمایشگاه قرار گرفت که به خلاقانه‌ترین و نوآورانه‌‌ترین بازی آن سال اهدا می‌شود و به عقیده‌ی بسیاری از طرفداران بازی‌های رومیزی، این جایزه اهمیتی حتی بالاتر از «جایزه‌ی بازی آلمانی» دارد.
حضور ایران در اشپیل
سال گذشته برای اولین بار تعدادی از تولید کنندگان ایرانی در نمایشگاه اشپیل شرکت کردند. البته این اتفاق چندان کم حاشیه نبود و با رد شدن درخواست ویزا بیشتر اعضا این گروه‌های تولید کننده، بسیاری از کلیدی‌ترین اعضا در بازار بازی‌های رومیزی ایران نتوانستند در مراسم اشپیل حضور یابند. در هر صورت به خاطر اولین حضور ایران در نمایشگاه و حواشی مربوطه، پنلی در اختیار تولید کنندگان ایرانی قرار دادند و در آن راجع به بازار قابل گسترش ایران صحبت کردند.
امسال نیز با راحت‌تر شدن کار برای شرکت در نمایشگاه، چند گروه تولید کننده‌ی بازی ایرانی در نمایشگاه اشپیل دیجیتال حضور دارند که اکنون با تجربه و شناخت بیشتری که از شرایط این صنعت در بازارهای خارجی به دست آورده‌اند، انتظار می‌رود که عملکردی درخشان‌تر و قابل توجه‌تر از سال گذشته در نمایشگاه اسن داشته باشند.
دیدگاه شما