10 پیشنهاد برای آموزش بهتر بازی‌های رومیزی (قسمت سوم)

مشکل‌ترین بخش توضیحات در هنگام آموزش یک بازی، پرداختن به جزییات و ریزه‌کاری‌های مربوط به مکانیزم‌های بازی است. البته نباید چیزی از جزییات جا بماند چرا که تجربه آموزش شما را ناقص می‌کند. اما حتما قبل از پرداختن به این جزییات، مطمئن شوید که همه بازیکنان مفاهیم کلی بازی را یاد گرفته‌اند. تا زمانی که این جزییات به یک مفهوم کلی‌تر ارتباط نداشته باشند، شما تنها در حال هدر دادن وقت و انرژی با ارزش خود هستید.

با توضیح دادن هدف بازی کار خود را آغاز کنید، و سپس به سراغ مفاهیم کلی و توضیح کارهای مرتبط به هر راند و دست بازیکنان بروید بدون این که به جزییات اشاره‌ای داشته باشید.
بیایید با یک مثال کار را به پیش ببریم. عنوان کمت (Kemet) را در نظر بگیرید. با این که کمت بازی جذابی است، اما کتابچه قوانین آن به بدترین نحو ممکن نوشته شده است و نگارش آن فاجعه است. البته این موضوع در مورد بسیاری از بازی‌هایی که توسط ناشران آلمانی و فرانسوی عرضه می‌شود، سنخیت دارد. برای یادگیری بازی نیاز به خواندن چندباره رول بوک دارید و ترتیب توضیح مکانیزم‌های بازی شما را به کلی گیج خواهند کرد. اما بیایید دوباره سراغ دو آموزش‌دهنده خودمان برویم و ببینیم نحوه آموزش آنها در مورد این بازی به چه گونه‌ای است:
آموزش‌دهنده خوب:
«کمت یک بازی کنترل منطقه (Area Control) است. هدف بازی برای بردن این است که شما اولین بازیکنی باشید که هشت امتیاز دریافت میکند. میتوانید این امتیازات را از طرق مختلفی در طی بازی کسب کنید. برای مثال نواحی مختلف صفحه را کنترل کنید، با دیگر بازیکنان مبارزه کنید و قابلیت‌هایتان را پیشرفت دهید؛ تمام این نکات را جلوتر و به صورت کامل برای شما توضیح خواهم داد.
بازی به چند راند تقسیم میشود. در طول هر راند، هر بازیکن در نوبت خودش اکشن‌هایی را انجام می‌دهد. شما پنج توکن یا نشانگر اکشن در اختیار دارید. هر نوبت، شما یکی از این توکن‌ها را روی صفحه شخصی و مختص به خودتان قرار می‌دهید و کار مربوط به جایی که این توکن را قرار داده‌اید را انجام می‌دهید. این اکشن‌ها به شما اجازه می‌دهند تا کارهای مختلفی را انجام دهید تا امتیاز کسب کنید، که باز هم هر کدام از آن‌ها را در ادامه به تفصیل توضیح خواهم داد. زمانی که تمام اکشن‌هایتان را بازی کردید، یک راند جدید شروع می‌شود و بازی تا زمانی که یک نفر به امتیاز هشت برسد ادامه پیدا میکند.»
اولین مدرس ما به خوبی مفاهیم کلی و ساختار بازی را برای مخاطبانش تشریح کرد، و همین طور پیش زمینه‌ای چید برای چیزهایی که در آینده باید به آن‌ها بپردازد. از این نقطه، آموزش‌دهنده می‌تواند به آرامی به این فوندانسیون و پایه کلی که نهادینه کرده و آموزش داده است، جزییات و نکات جدیدی اضافه کند. یک حرکت صعودی خوب در طی آموزش، اشاره به کارهایی است که باعث کسب امتیاز می‌شوند. با توجه به ماهیت وجودی کمت، کار سختی است که جزییات را یک‌جا بیان کرد. پس آموزش دهنده ما با حرکت کردن قدم به قدم و یاد دادن مفاهیم کلی، و اشاره به این که در آینده این مفاهیم بهتر و مفصل‌تر توضیح داده خواهند شد، باعث شد تا مخاطبش را از دست ندهد و او را گیج نکند.
در حین توضیحات اکشن‌ها و جزییات هم به نکته شماره 3 ما دقت خواهد داشت و این جزییات را با یادآوری هدف بازی، و مرور دوباره آن، تشریح می‌کند. نقاط کدر و گنگ آموزشی در همین حین از بین خواهد رفت و هم‌زمان، جزییات بیشتری از بازی آموزش خواهد داده شد. بیایید ببینیم آموزش‌دهنده بد ما چگونه عمل میکند.
آموزش‌دهنده بد:
«کمت یک بازی کنترل منطقه (Area Control) است. هدف بازی برای بردن این است که شما اولین بازیکنی باشید که هشت امتیاز دریافت میکند. شش راه برای دریافت امتیازات وجود دارد. اولین راه دریافت امتیاز حمله کردن است. اگر یکی از جوخه‌هایتان را به قلمرو حریفان ببرید، یک جنگ آغاز میشود. اگر جنگی را که خودتان آغازگر آن بوده‌اید را ببرید، یک امتیاز برتری ثابت دریافت می‌کنید. اگر شما بازنده جنگ باشید امتیازی دریافت نخواهید کرد، یا اگر جنگ را به عنوان مدافع ببرید. در هر صورت برای کسب امتیاز، شما باید حمله‌کننده باشید. همچنین میتوانید یک امتیاز از طریق خرید کاشی‌های پیشرفت دریافت کنید. این کاشی‌ها در کنار زمین بازی قرار می‌گیرند و با خرج کردن امتیازات دعا در طول بازی، قابل خرید هستند. اما برای خرید و به دست آوردن امتیاز دعا باید هرم مربوط به آن به میزان کافی قدرتمند باشد. هر مربوط به این موضوع قرمز رنگ است و در زمین خودتان قرار دارد. پس اگر می‌خواهید کارت چهار امتیاز مربوط به این دسته را خریداری کنید، باید هرم شما در مرحله چهارم پیشرفت خودش باشد، که همین موضوع دو حرکت یا اکشن به خودش اختصاص می‌دهد و باید امتیازات لازم به هر مرحله پیشرفت آن را در اختیار داشته باشید و پرداخت کنید. پس یک هرم مرحله چهارم، نیاز به خرج کردن چهار امتیاز پیشرفت دارد. زمانی که این میزان امتیاز را در اختیار داشته باشید، می‌توانید کاشی پیشرفت مربوط به آن را خریداری کنید. البته اگر کسی زودتر این کار را نکرده باشد. راه دیگر برای کسب امتیاز...»
تفاوت را مشاهده کردید؟ تصور کنید که می‌خواهید برای اولین بار کمت بازی کنید و کاملا با این بازی ناآشنا هستید، پس از شنیدن جمله‌های بالا چند سوال بدون جواب در ذهن شما سنگینی می‌کنند؟ باز هم اگر دقت کنیم آموزش‌دهنده قصه ما کاملا اشتباه نمی‌کند، ولی او در حال آموزش دادن نکات مختلف بازی به صورت نامنظم و نامفهوم است. تقریبا صحبت‌های او با هم ارتباط منطقی ایجاد نمی‌کنند. برای مثال، چگونه باید جوخه را حرکت داد؟ یا اصلا تعریف جوخه در کمت به چه گونه‌ای است؟ مبارزات چجوری پیش گرفته میشوند؟ چرا گفت که امتیاز ثابت دریافت میکنیم؟ مگر امتیاز موقت هم وجود دارد؟ امتیازات مربوط به دعا دیگر چه چیزی است؟ چگونه باید آن‌ها را به دست آورد؟
اگر بازیکن بخواهد این سوالات را در طول توضیح آموزش‌دهنده بپرسد، او ممکن است که بخواهد آن‌ها را در همان لحظه جواب بدهد. حالا او در حال توضیح تمام نکات بازی است، بدون آن که بازیکنان بدانند باید در بازی چه کاری انجام دهند! یک آموزش‌دهنده بهتر اما احتمالا این گونه پاسخ میدهد:
«سوالات خوبی پرسیدید، اگر کمی مهلت بدهید در زمانی کوتاه تمام این مسائل را متوجه خواهید شد و برای شما معنادار خواهند بود. اما نگران نباشید، به تمام سوال‌های شما بازمی‌گردیم و تمام شبهات را بررسی خواهیم کرد.»
اما یک آموزش‌دهنده خوب احتمالا طوری بازی را آموزش میداد که وهله اول این سوال حتی برای آن‌ها مطرح نشوند. این کار تنها با رعایت کردن ترتیب بالا به پایین و کل به جز امکان‌پذیر خواهد بود.
در حالی که کل این موضوع نیاز به نگرش و بصیرت خاص گیم‌مستری شما دارد، یک قانون کلی این است که قبل از پیچیده شدن مسائل، مثال‌هایی ارائه کنید که انگار مخاطب شما یک فرد پنج ساله است. البته در این رابطه در ادامه بیشتر خواهم گفت. مهم‌ترین مسئله جلوگیری از قید کردن نکاتی است  که هنوز سنگ بنای آن‌ها گفته نشده است و به چیزی ارتباط ندارند، حتی اگر مجبور به این کار شدید، دست نگه دارید و به بازیکنان بگویید که به اصل مطلب باز خواهید گشت و به تمام مسائل رسیدگی خواهید کرد. ترتیب در آموزش بسیار مهم است، و خراب کردن آن میتوان موجب نابود شدن کل پروسه آموزش شما شود.