کامپوننت شناسی: معرفی چند مورد از اجزا پر کاربرد‌ در بازی‌های رومیزی

30 آذر 1399 | 10:53

در این مقاله تصمیم دارم تا تعدادی از کامپوننت‌ها یا همان اجزا بازی‌های رومیزی که نسبتا کمتر شناخته شده‌اند را به شما معرفی کنم تا با عملکرد این اجزا بهتر آشنا شوید و بتوانید بهتر از دنیای وسیع و دوست داشتنی بردگیم‌ها لذت ببرید.

مقدمه

اگر به تازگی با دنیای بازی‌های رومیزی آشنا شده‌اید، احتمالا برایتان پیش آمده که کلمات و القابی ناآشنا برای برخی از قطعات بازی از زبان با تجربه‌ترهای دنیای بازی‌های رومیزی بشنوید. با وجود اینکه شاید از نظر تازه واردین به این دنیا این القاب و اسم‌ها بسیار بی معنی و صرفا جهت با کلاس‌تر بودن (!) به کار می‌روند، اما در واقع برای آشنایی عمیق‌تر با بازی‌های رومیزی یادگیری آن‌ها بسیار ضروری است و بدون آشنایی با نام قطعات گوناگونی که در جعبه‌ی هر بازی مشاهده می‌کنید، خواندن دفترچه‌ی قوانین، یادگیری بازی و حتی بازی کردن ممکن است بسیار دشوار شود.

در این مقاله تصمیم دارم تا تعدادی از کامپوننت‌ها یا همان اجزا بازی‌های رومیزی که به تعدد در بازی‌های متنوع به چشم می‌خورند را به شما معرفی کنم تا با عملکرد این اجزا بیشتر آشنا شوید و بتوانید بهتر از دنیای وسیع و دوست داشتنی بردگیم‌ها لذت ببرید.

1-برد (Board)

برد یا صفحه‌ی بازی را می‌توان از پر کاربردترین المان‌ها در یک بازی رومیزی دانست. این المان به اندازه‌ای مهم است که اگر یک بازی از آن بهره گیرد، نام آن را بردگیم می‌گویند. ترکیب واژه‌ای که اگرچه به طیف بزرگ و متنوعی از بازی‌های رومیزی، بدون توجه به موجود بودن برد یا صفحه‌ی بازی اطلاق می‌شود؛ البته باید بدانیم یک بردگیم واقعی باید برد یا صفحه‌ی بازی داشته باشد.

برد یا صفحه‌ی بازی اصلی‌ترین جز یک بردگیم است که بخش زیادی از فعالیت‌ها طی روند بازی روی آن صورت می‌گیرد. بسیاری از تولید کنندگان بازی‌های رومیزی، با طراحی خلاقانه‌ی برد برای بازی‌های خود، از شکل و شمایل کلیشه‌ای این المان فاصله می‌گیرند و جذابیت‌های منحصر به فردی را به بازی اضافه می‌کنند.

2-تاس‌ها (Dice)

قدمت استفاده بشر از تاس مشخص نیست. اما چیزی که می دانیم این است که این ابزار در فرهنگ‌های بسیاری وجود داشته و از آن استفاده می‌شده. یک تاس شش وجهی معمولی از یک مکعب مربعی منتظم ساخته می‌شود که شش وجه دارد. هر وجه این مکعب نمایانگر یک عدد است. اعدادی از 1 تا 6 که با وجود آن‌که شانس برابری برای ظهور دارند، اما ارزش یکسانی ندارند.

بسیاری گمان می‌کنند که با ورود بازی‌ها به دوره‌ی جدید، تاس‌ها کارایی خود را از دست داده‌اند و دیگر کمتر بازی‌ درست وحسابی‌ای را می‌توان یافت که از تاس در بخش‌هایی از گیم‌پلی خود استفاده می‌کند. این باور کاملا اشتباه است، در واقع تاس‌ها از میان نرفته‌اند، بلکه توانسته‌اند بهتر مورد استفاده قرار گیرند.

تاس همچنان یکی از ابزار کارآمد در طراحی بازی به شمار می‌رود و برای ایجاد حالت‌های تصادفی با میزان شانس ثابت، گزینه‌ای ایده‌آل است. تاس‌های متنوع با تعداد وجه‌های گوناگون می‌توانند یک طراح بازی را در روند طراحی گیم‌پلی یاری دهند و همینطور به بار هیجانی بازی او نیز بیافزایند. پیوند ذاتی تاس با مفهوم شانس، سبب می‌شود تا اضافه شدن این المان به بازی باعث ورود چاشنی شانس در روند بازی شود. البته حتی در صورت وجود تاس در یک بازی، این طراح بازی است که می‌تواند میزان حضور فاکتور شانس را در بازی تعیین کند. پس این تفکر که اگر یک بازی دارای تاس باشد، تماما شانسی خواهد بود اشتباه است.

تاس‌ها در بازی، همیشه دارای شش وجه با نمایی از اعداد نیستند. طراحان بازی با استفاده از تاس‌های چند وجهی منتظم و غیر منتظم و همچنین تصویر پردازی آن‌ها برای افزایش جذابیت بازی‌های خود تلاش می‌کنند.

علاوه‌ بر تاس‌های اعداد، تاس‌های کاستوم نیز به مقدار زیاد در بردگیم‌ها استفاده می‌شوند که بر روی آن‌ها اعدادی متفاوت با اعداد کلاسیک ۱ تا ۶ تاس‌ها و یا نماد‌های گوناگون وجود دارد که استفاده از اینگونه تاس‌ها می‌تواند جذابیت بصری بازی را تا حد قابل توجهی افزایش دهد. بنابراین به جرات می‌توان گفت که تاس‌ همچنان در دنیای بازی‌های رومیزی نقش‌ مهمی را ایفا می‌کند و نه تنها از این صنعت کناره گیری نکرده‌، بلکه با یافتن پتانسیل بالا و جایگاه درست خود، همچنان به عنوان یک نماد از بازی‌های غیر دیجیتال به شمار می‌رود.

3-کارت‌ها (Cards)

کارت‌ها جزئی جدا نشدنی از بازی‌های رومیزی هستند. کارت‌ها در بازی‌های رومیزی آنقدر مهم هستند که اگر یک بازی فاقد برد باشد و تنها بر پایه‌ی کارت‌ طراحی شده باشد، به آن Card Game یا بازی کارتی می‌گویند.

در طراحی بازی‌های رومیزی کارت‌ها ابزار بسیار سازگاری برای پیاده سازی تفکرات طراح بازی رومیزی هستند. کاربرد گسترده‌ای که کارت‌ها در بازی‌ها دارند، قابل قیاس با هیچ ابزار دیگری نیست. کارت‌ها بر حسب نیاز می‌توانند در بخش‌های گوناگونی از بازی به کار برده شوند و شرایط جذابی را رقم بزنند. البته کارت‌های یک بازی رومیزی به جز وابستگی به مکانیسم پیش بینی شده توسط طراح بازی، به آرت یا تصویر پردازی که روی خود دارند نیز وابسته هستند

کارت‌ها باید قابلیت در دست قرار گرفتن را داشته باشند. کارت‌های بازی بسته به روند و جریانی که برای یک بازی طراحی شده، می‌توانند در میان بازیکان دست به دست شوند یا تحت مالکیت یک بازیکن باشند. کارت‌های بازی از نظر اندازه و جنس باید به گونه‌ای باشند که به راحتی در دست قرار گیرند و در مواقع مورد نیاز از آن‌ها استفاده شود. 
این اجزا دوست داشتنی از بازی‌های کاملا کارتی گرفته تا طیف وسیعی از سبک‌های بردگیم‌ها کاربرد دارند و در طراحی بیشتر مکانیزم‌ها و اجرای آن‌ها به کمک طراحان بازی می‌آیند. این جز جداناشدنی بازی‌ها را می‌توان پر کاربردترین و شناخته شده‌ترین کامپوننت در میان تمام بازی‌های رومیزی دانست و اغراق نیست اگر بگوییم که نماد اصلی این صنعت به شمار می‌آید.

۴-توکن‌ها (Tokens)

نشانگر‌ها یا توکن‌های بازی تقریبا هر چیزی می‌توانند باشند. از یک سکه فلزی گرفته تا المان‌های پلاستیکی که در بازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع خاصی از توکن‌ها را می‌توان در بازی‌های کازینویی و با نام اختصاصی چیپ نیز پیدا کرد. توکن‌ها برای نشانه گذاری در بازی استفاده می‌شوند و این که چه شمایلی داشته باشند، با نظر و خلاقیت طراح بازی قابل تغییر است.

بعضی از نشانگرها مانند مکعب‌ها (Cubes)، سیلندرها (Cylinders) و دیسک‌ها (Discs) دارای شهرت بیشتری هستند و در بازی‌های بیشتری مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولا در بازی‌های سبک آلمانی از چوب برای ساخت این قطعات استفاده می‌کنند و حضور نشانگر‌ها و میپل‌های چوبی در یک بازی، گواهی بر قرار گیری آن در سبک آلمانی است. از طرف دیگر، تقریبا تمام بازی‌های آمریکایی از نشانگرهای پلاستیکی بهره می‌گیرند. همچنین نشانگرهای دیگری مانند نشانگرهای دو روی مقوایی و غیره، در همه‌ی سبک بازی‌ها دیده می‌شوند و کاریردهای خاص خود را دارند.

توکن‌های بازی می‌توانند در نقش نشانگر برای حرکت بازیکن‌ها روی بورد بازی، یا سایر فعالیت‌های آن‌ها مورد استفاده قرار گیرند. در بسیاری از بازی‌ها، توکن‌های بازی به صورت اختصاصی طراحی می‌شوند تا حس و حال مورد نظر طراح را به مخاطب انتقال دهند.

۵-دفترچه‌ی راهنما (Rulebook)

دفترچه‌ی راهنما یا رول بوک یکی از اجزای اساسی یک بازی رومیزی محسوب می‌شود. دفترچه‌ی راهنما در واقع اصلی ترین و درست‌ترین شیوه‌ی یادگیری یک بازی رومیزی است که طراح بازی آن را تدوین و در اختیار مخاطب قرار می‌دهد. دفترچه‌‌ی راهنمای بازی باید ساده، شفاف و خلاصه باشد، تا مخاطب با خواندن دفترچه‌ی راهنما دچار سردرگمی نشود و علاوه بر یادگیری کامل جریان بازی حوصله‌اش از خواندن رول بوک هم سر نرود.

بد نیست این را اضافه کنم که این روز‌ها با استفاده از امکانات چند رسانه‌ای، راه‌های دیگری هم برای یادگیری یک بازی رومیزی وجود دارد. به طور مثال در وب سایت بازی مدیا، ویدئوهای آموزش و معرفی انواع بازی‌های رومیزی و بردگیم‌ها به صورت مستمر قرار می‌گیرد.

مقاله‌ی رول بوک و دیگر هیچ را در سایت دوزشاپ بخوانید.

۶-میپل‌ها (Meeples)

این آدمک‌های چوبی دوست داشتنی، امروزه یکی از اصلی‌ترین نماد‌های بازی‌های رومیزی مدرن به شمار می‌روند. میپل‌ها اولین بار در بازی «Carcassonne» استفاده شدند. کلمه‌ی «میپل» در واقع ترکیبی از دو کلمه‌ی عبارت «My People» به معنی «مردم من» است که امروزه تبدیل به نامی برای اینگونه آدمک‌ها شده.

این آدمک‌ها در ابتدا شکلی بسیار ساده داشتند، اما بعد‌ها با گسترش به کار گیری آن‌ها در بازی‌های متنوع، میپل‌های جدیدی نیز پا به عرصه‌ی وجود گذاشتند که دارای مشخصات ظاهری متفاوتی بودند، مانند میپل‌های بازی «Colt Express» که با کلاه گاوچرانی بر سر و هفت تیر در دست، در این بازی وسترن ظاهر شدند.

میپل‌ها معمولا با استفاده از چوب ساخته می‌شوند، اما میپل‌ پلاستیکی نیز در بعضی از بازی‌ها دیده می‌شود. یکی از بهترین نمونه‌های استفاده از میپل‌های پلاستیکی، بازی «Quadropolis» است که از میپل‌های آبی رنگ شفاف در اجزا خود استفاده کرده. این جز جدا ناشدنی بردگیم‌های امروزی، بیشتر در بازی‌های سبک آلمانی (German-Style Games) به کار برده می‌شود و از آنجا که بازی‌های این سبک در روند رشد بازی‌های رومیزی مدرن پیشرو بودند، این آدمک‌ها تبدیل به نماد اصلی این صنعت شدند.

شایان ذکر است که میپل‌ها تنها نمایانگر آدمک‌هایی به شکل انسان نیستند و امروزه میپل‌هایی از حیوانات گوناگون، موجودات افسانه‌ای مانند زامبی‌ها و اژدهابان و بسیاری از المان‌های واقعی و یا خیالی دیگر در بازی‌های مختلف می‌بینیم.

۷-مینیاتورها/ فیگورهای پلاستیکی (Miniatures/ Plastic Figures)

بر خلاف «میپل‌»ها که اصولا طراحی بسیار ساده و اصطلاحا مینیمالیستی‌ای دارند، مینیاتورها هر چه بیشتر بر روی جزئیات تمرکز می‌کنند. این مجسمه‌های پلاستیکی هرچند که در گذشته‌ی نیز در دنیای بازی‌های رومیزی وجود داشتند، اما حضورشان تنها در بازی‌های مینیاتوری (Miniature Games) خلاصه می‌شد. مینیاتورها به مرور به دنیای بازی‌های رومیزی وارد شدند و اکنون به جز بازی‌های صرفا مینیاتوری، بیشتر در بازی‌های سبک آمریکایی (Ameritrash Games) و بعضا در بازی‌های هیبرید مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ابتدا این مینیاتورها جزئیات چندانی در خود جای نمی‌دادند و صرفا به عنوان بهترین ابزار ممکن برای ساختن نمادی از یک شخصیت خاص به کار می‌رفتند. اما از سال‌ ۲۰۱۵ به بعد پس از موفقیت‌های پی در پی بازی بلاد ریج (Blood Rage)، از آنجایی که کیفیت بی نظیر مینیاتورهای این بازی شدیدا مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت، بسیاری از تولید کنندگان بازی‌های رومیزی تصمیم بر استفاده از این مینیاتورها در برد‌گیم‌های خود گرفتند و در مدتی بسیار کوتاه، کیفیت مینیاتورها به میزان باور نکردنی‌ای افزایش یافت. در حال حاضر، اگر برای چند دقیقه در بخش بوردگیم‌های وبسایت کیک استارتر زمان صرف کنید، متوجه خواهید شد که درصد بسیار زیادی از بازی‌های رومیزی که به بازار می‌آیند، از مینیاتورهای پلاستیکی در میان اجزا خود بهره می‌گیرند.

مینیاتورها جدا از داخل بازی، سرگرمی دیگری هم برای صاحبان بازی‌ها به ارمغان می‌آورند. این تفریح رنگ کردن مینیاتورها است. از آنجایی که تقریبا همه‌ی مینیاتورها بدون رنگ در جعبه قرار می‌گیرند، بسیاری خود رنگ آکریلیک و قلم بدست گرفته و شروع به رنگ کردن مینیاتورهای شان می‌کنند تا هم ساعاتی خود را سرگرم کنند و هم جلوه‌ی زیباتری به بازی‌های خود ببخشند.

۸-کاشی ‌ها (Tiles)

کاشی‌ها بدون شک به عنوان یکی از اجزا مهم در بازی‌های رومیزی مدرن شناخته می‌شوند، به طوری یک مکانیزم مجزا به نام مکانیزم کاشی گذاری (Tile Placement) با استفاده از این کامپوننت به خصوص شکل می‌گیرد. تایل‌هایی که به طور معمول در بردگیم‌های امروزی به کار گرفته می‌شود از جنس مقوای زخیم است که بسیار کاربردی و مقرون به صرفه است؛ هرچند که برخی از تولید کنندگان از متریال پلاستیکی و گاهی چوبی نیز برای تولید تایل بهره می‌گیرند تا به زیبایی بصری محصول خود بیافزایند.

ممکن است این پرسش در ذهن شما شکل بگیرد که چرا از کارت به جای کاشی استفاده نمی‌شود؟ بدون شک استفاده از کارت‌ها می‌تواند هزینه‌ی تولید را تا حد قابل توجهی کاهش دهد و این امر در بعضی از بازی‌ها مانند بازی «Mr. Jack» کاملا قابل قبول است، چرا که استفاده‌ی تایل‌های این بازی کاملا مشابه استفاده از کارت است. اما در بسیاری از عناوینی که کاشی‌ها در آن‌ها مشاهده می‌شود، کارت‌ها و یا حتی کاشی‌هایی با مقوای نازک غیر قابل استفاده هستند و می‌توانند شدیدا به تجربه‌ی بازی لطمه وارد کنند، به عنوان مثال بازی «Inis» که در آن صفحه‌ی بازی به وسیله‌ی کاشی‌ها ساخته می‌شود و ثابت ماندن این کاشی‌ها و چفت شدنشان در یکدیگر نیازی اساسی در طول روند بازی است. 

۹-شیت (Sheets)

در زبان انگلیسی شیت به معنای برگه‌ی کاغذ است. در میان اجزا بازی‌های رومیزی شیت‌ها کاربرد‌های متعددی دارند. عمده‌ترین استفاده‌ای که از شیت‌ها به عمل می‌آید نوشتن خلاصه‌ای از قوانین و دستور‌های به خصوص و فراموش شدنی در بازی‌های پیچیده و نیمه پیچیده است تا بازیکنان نیاز نداشته باشند و برای یادآوری برخی از قوانین جزئی دفترچه‌ی قوانین را زیر و رو کنند. البته باید ذکر ککرد که جنسشان معمولا از کاغذ نیست و به جای آن از یک مقوای نازک است.

البته این تنها مورد استفاده از شیت در بازی‌های رومیزی نیست و بسیاری استفاده‌های دیگر نیز از آن به عمل می‌آيد. به عنوان مثال، بسیاری از بازی‌ها عللاوه بر برد یا همان صفحه‌ی اصلی (Board)، فضای مجزایی برای هر بازیکن نیاز دارند که برای تامین آن از شیت‌ها استفاده می‌کنند تا بتوانند اطلاعات مورد نیاز مختص هر بازیکن را به صورت جداگانه روی آن قرار دهند که این مورد از استفاده را بیشتر در بازی‌هایی با مکانیزم «قدرت‌های منحصر به فرد هر بازیکن» (Variable Player Powers) مشاهده می‌کنیم. در مجموع شیت‌ها استفاده‌های فراوان دیگری نیز دارند و در بسیاری از بازی‌های پیچیده و نیمه پیچیده می‌توان انواعی از آن‌ها را مشاهده کرد.

۱۰-بلوک‌ها (Blocks)

به احتمال بسیار زیاد، میان تمامی آیتم‌های این لیست نام «بلوک» را کمتر از همه در بازی‌های رومیزی شنیده‌اید. یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع آن است که بلوک‌ها بیشتر در بازی‌های جنگی (Wargames) حضور دارند و حتی سبک خاصی از بازی‌های جنگی که از این کامپوننت بسیار کاربردی استفاده می‌کند، «Block Wargames» نام دارد.

بلوک‌ها در دنیای بازی‌های رومیزی مکعب‌های چوبی و بعضا رزین و یا پلاستیکی هستند که به عنوان یک واحد نیروی نظامی و یا غیر نظامی در بازی استفاده می‌شوند. بعضی از بلوک‌ها مستطیل شکل و بعضی دیگر مربع شکل هستند. این کامپوننت‌ها از آنجایی در بازی‌های جنگی بسیار کاربردی می‌شوند که بازیکنان با قرار دادن وجه پشتی آن به سمت حریف و روی آن به سمت خود، نوعی «Fog of War» را پیاده سازی می‌کنند که در آن حریفان هرچند از تعداد نیرو‌های یکدیگر با خبرند، اما نوع آن‌ها را نمی‌دانند که این عمل به هیجان گیم‌پلی می‌افزاید.

همچنین امکان قرار دادن اعداد گوناگون در وجه‌های مختلف یک بلوک کمک می‌کند تا روند آسیب دیدن و تضعیف نیرویی خاص در بازی به خوبی نشان داده شود. یکی از بهترین عناوینی که در آن از بلوک‌ها به عنوان کامپوننت اصلی استفاده شده، بازی «Sekigahara» است که از نظر من نقطه‌ی اوج هنر طراحی بازی‌های جنگی است.

 

دیدگاه شما

درحال ثبت اطلاعات....

یک دیدگاه

ممنون از این مقاله جامع و کامل

ممنون بابت این مقاله کامل و جامع