با یاد گرفتن تفریح کن: معرفی ۵ بازی رومیزی که محتوای آموزشی دارند
گاهی اوقات بردگیم‌ها جنبه‌ی آموزشی دارند و طراحان بازی قصد دارند با بردگیم‌هایی که تولید می‌کنند، اطلاعاتی را با بازیکنان در میان بگذارند و به آن‌ها این فرصت را بدهند تا در حین لذت بردن از بازی، به علم و دانش خود نیز بیفزایند. بدین ترتیب، به جز دنیای بازی، در دنیای واقعی نیز بازیکنان این فرصت را دارند تا از موارد و موضوعاتی که در بازی‌ها آموزش داده می‌شوند، استفاده کنند.
مقدمه
در دنیای امروز بازی‌های رومیزی به طور گسترده در اختیار عموم قرار گرفته‌اند و تمام گروه‌های سنی می‌توانند بردگیم‌ها را در مکان‌ها و موقعیت‌های مختلف تجربه و به راحتی آن‌ها را تهیه کنند. اما موضوعی که قصد دارم به آن اشاره کنم، در رابطه با کاربردهای مختلف بردگیم‌ها است؛ به عبارت دیگر، بردگیم‌هایی که هدفشان تنها سرگرم کردن بازیکنان نیست. گاهی اوقات بردگیم‌ها جنبه‌ی آموزشی نیز دارند و طراحان بازی قصد دارند با بردگیم‌هایی که تولید می‌کنند، اطلاعاتی را با بازیکنان در میان بگذارند و به آن‌ها این فرصت را بدهند تا در حین لذت بردن از بازی، به علم و دانش خود نیز بیفزایند. بدین ترتیب، به جز دنیای بازی، در دنیای واقعی نیز بازیکنان این فرصت را دارند تا از موارد و موضوعاتی که در بازی‌ها آموزش داده می‌شوند، استفاده کنند.
در بسیاری از اوقات ممکن است بردگیم‌ها فقط به تقویت مهارت بازیکنان بپردازند و مهارت تازه‌ای به آن‌ها آموزش ندهند (به عنوان مثال، سرعت عملشان را بالا ببرند). در بردگیم‌های آموزشی، هدف طراح از طراحی آن بردگیم ممکن است یک و یا چند مورد بوده باشد که برخی از آن‌ها عبارتند از: آموزش مهارت و یا موضوعی خاص، توسعه رشد فردی، سرعت بخشیدن به یادگیری بازیکنان و یا بالا بردن سطح اطلاعات عمومی بازیکنان. به طور کلی، اگر هدف اولیه و یا ثانویه بازی رومیزی، آموزش باشد (آموزش مهارت، تاریخ، فرهنگ، علوم و ...)، آن بازی بردگیم آموزشی (Educational Board Game) محسوب می‌شود. در این مقاله قصد دارم چند بازی رومیزی آموزشی را معرفی کنم که هرکدام از آن‌ها برای رده‌های سنی مختلفی مناسب هستند.
Timeline
اولین عنوانی که می‌خواهم معرفی کنم، بازی «تایم لاین» (Timeline) است. شاید از نظر خودتان راجع به تاریخ و رویداد‌های تاریخی اطلاعات عمومی بالایی داشته باشید، اما با این حال توصیه می‌کنم این بردگیم را تجربه کنید تا متوجه شوید با استفاده از اطلاعات عمومیتان شاید بتوانید تنها چند کارت بازی را در محل درست قرار دهید و بقیه کارت‌ها را به طور شانسی و با حدس زدن، روی زمین خواهید گذاشت. به غیر از تاریخ وقوع رویداد‌ها و همچنین تاریخ اکتشافات، کارت‌هایی در رابطه با تاریخ اختراعات نیز در بازی موجود هستند. برای این بازی رومیزی، نسخه‌های دیگری نیز طراحی شده‌اند که برخی از آن‌ها عبارتند از: موسیقی، سینما و تاریخ آمریکا.
«تایم لاین» دارای ۵۵ عدد کارت است. با اینکه نسخه‌های دیگر این بازی تنها روی یک موضوع و یا تم تمرکز دارند (اختراعات، اکتشافات و ...)، نسخه‌ی «تایم لاین کلاسیک» (Timeline Classic) حاوی کارت با تم‌های گوناگون است که همه در یک بسته بندی قرار گرفته‌اند. این بازی دو تا شش نفره بوده و برای افراد هشت سال به بالا مناسب است. هر بازیکن، تعدادی کارت داشته و می‌بایست در نوبتش کارتی را روی میز بگذارد و تاریخ وقوع آن رویداد و یا تاریخی که آن محصول اختراع شده است را بیان کند. سپس، پشت کارت را مشاهده کرده و متوجه می‌شود حدسش درست بود یا خیر. اگر درست بود، کارت از روی زمین برداشته نمی‌شود. اما اگر حدسش نادرست بود، کارتش را سوزانده و کارت دیگری از دسته ی کارت‌ها برمی‌دارد و به کارت‌های خود اضافه می‌کند. در هر دور از بازی، کارت‌ها مابین و یا سمت چپ یا راست کارت‌هایی که روی زمین بازی هستند قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، اولین بازیکن کارت مربوط به تاریخ اولین مدادی که ساخته شد را روی زمین می‌گذارد. سپس، بازیکن بعدی می‌بایست تشخیص دهد کارتش (به عنوان مثال تاریخ اختراع درب باز کن) قبل و یا پس از مداد اختراع شد. در ادامه بازیکن بعدی می بایست حدس بزند کارتش (مثلا اختراع دستگاه تایپ) طبق تاریخی که اختراع شده است، سمت راست، چپ و یا بین دو کارت روی زمین قرار می‌گیرد. روند بازی تا زمانی که بازیکنی تمام کارت‌های دستش را بازی کند ادامه خواهد داشت و آن بازیکن برنده بازی خواهد بود.
Prime Climb
بازی «پرایم کلایمب» (Prime Climb)، بردگیم منحصر به فرد و متفاوتی است. این بازی رقابتی توسط تعدادی از ریاضیدانان جهت مطالعه‌ی «حساب»، که شاخه‌ای از ریاضیات است و به مطالعه اعداد بخصوص جمع، تفریق، ضرب و تقسیم آن‌ها می‌پردازد، طراحی شده است. این بردگیم استراتژیک ریاضی محور، برای دو تا چهار نفر طراحی شده است و با اینکه از اصول ریاضی استفاده می‌کند و ممکن است حوصله سر بر به نظر آید، بسیار لذت بخش و هیجان انگیز است. بر روی صفحه‌ی بازی، اعداد به شکل مارپیچ قرار گرفته‌اند و هرکدام از آن‌ها دارای رنگی خاص بوده و رنگ دایره‌های دور تا دور هر عدد با رنگ دایره‌های دیگر متفاوت است. نخستین عدد، عدد صفر بوده و آخرین عدد روی صفحه، عدد صد و یک است. هر بازیکن سعی دارد سریعتر از بقیه بازیکنان هر دو مهره بازی خود را روی دایره‌ی مربوط به عدد صد و یک، در وسط صفحه بازی، برساند. جهت انجام این کار ، بازیکنان در نوبت خود تاس انداخته و طبق اعداد نشان داده شده روی تاس‌ها، مهره‌های خود را حرکت می‌دهند (هر دو تاس ده وجهی‌اند). در این قسمت باید به مکانیزم اصلی بازی اشاره کنم: بازیکنان اعدادی که از طریق تاس انداختن بدست می‌آورند را باهم جمع، تفریق، ضرب و یا تقسیم می‌کنند و سپس هر کدام از مهره‌هایشان را حرکت می‌دهند. به عنوان مثال، اگر مهره‌ی شما روی عدد شش است و شما تاس انداخته و اعداد ۳ و ۵ را بدست آورید، می‌توانید عدد ۶ را ضربدر عدد ۳ کنید.بدین ترتیب، حاصل ضرب عدد ۱۸ خواهد بود. سپس، عدد ۵ را به ۱۸ اضافه کنید و عدد ۲۳ را بدست آورید. در این مرحله، می‌بایست یکی از مهره‌ها را روی عدد ۲۳ قرار دهید. کار دیگری که می توانید انجام دهید، جمع عدد ۳ و ۶ و ضربشان در عدد ۵ است. بدین ترتیب، مهره تان را از عدد ۶ بر روی عدد ۴۵ حرکت می‌دهید. علاوه بر این، می‌توانید هر دو مهره خود را، با محاسبه‌ی اعداد، در یک نوبت حرکت دهید. اگر در حین بازی بر روی دایره‌های قرمز رنگ فرود آیید، کارت‌هایی را دریافت می‌کنید که امتیازهای گوناگونی به همراه خواهند داشت.
برای برنده شدن در این بازی، بازیکنان می‌بایست خلاق باشند و مهارت‌های استراتژیک داشته باشند تا بتوانند تشخیص دهند کدام تصمیمات و استفاده از کدام اصول حساب، آن‌ها را سریعتر از رقیبانشان به عدد صد و یک خواهد رساند. رنگ دایره‌های اعداد به صورت تصادفی و بدون داشتن هدف خاصی مورد استفاده قرار نگرفته‌اند. اگر بازیکنان در ضرب و یا تقسیم اعداد با مشکل رو به رو شوند و به کمک نیاز داشته باشند (به خصوص کودکان)، می‌توانند با نگاه کردن به رنگ دایره‌ها آن‌ها را ضرب و تقسیم کرده و مهره بازی را در جای درست روی صفحه قرار دهند. به عنوان مثال، از طریق ضرب عدد ۲ و ۵، عدد ۱۰ حاصل خواهد شد. دایره‌ی دور تا دور عدد ۲ به رنگ نارنجی و دایره‌ی عدد ۵ به رنگ آبی است. اگر آن‌ها را ضرب کنیم، عدد ۱۰ را بدست خواهیم آورد که به رنگ نارنجی و آبی است. بردگیم «پرایم کلایمب»، یک بازی رومیزی آموزشی محسوب می‌شود. این بازی، به محاسبات ریاضی بازیکنان سرعت بخشیده و اصول ریاضی مربوط به شاخه ی «حساب» را به آن‌ها آموزش می‌دهد.
Pax Pamir
بازی پکس پامیر (Pax Pamir) نیز یک بردگیم آموزشی بسیار جذاب است. این بازی رومیزی مربوط به دورانی می‌شود که از آن به عنوان دوران «بازی بزرگ» یاد می‌کنند. بازی بزرگ نامی است که به جنگ‌های نظامی و سیاسی امپراتوری بریتانیا و روسیه تزاری در افغانستان و کشور‌های دیگر داده شده است. بازیکنان این بردگیم نقش رهبران محلی افغانستان در قرن نوزدهم را دارند. این رهبران سعی دارند دولت جدیدی را پس از فروپاشی «امپراتوری درانی» ایجاد کنند. در بازی پاکس پامیر، دوران جنگ بین بریتانیا و روسیه را از دید افغان‌ها مشاهده می‌کنیم.
در حین تجربه‌ی این بردگیم، بازیکنان سعی دارند کارت‌هایی را از بازار خریداری کنند و این کار را با گذاشتن سکه روی یک و یا چند کارت موجود در بازار، انجام می‌دهند. کارت‌ها دارای شخصیت‌های تاریخی بوده و عناصر دیگر همانند تجهیزات و مکان‌های مختلف تاریخی را نیز نشان می دهند. محتویات بازی عبارتند از: یک صفحه بازی (که نقشه افغانستان را نشان می‌دهد)، کارت‌ها، بلوک‌های رنگی، مهره‌ها و استوانه‌های چوبی. بازیکنان از طریق خریدن و بازی کردن کارت‌ها، بلوک‌ها را (که مربوط به یکی از این سه ملیت هستند: روسیه، بریتانیا و افغانستان) روی صفحه‌ی بازی قرار می‌دهند. سپس با بازی کردن کارت‌های دستشان، قادر خواهند بود یکی از این کار‌ها را انجام دهند: ملیت ها (بلوک‌ها) و همچنین جاسوسان و قبیله ها را (استوانه‌های چوبی) در صفحه بازی گذاشته و حرکت دهند، با سایر ملیت‌ها مبارزه کنند، کارت های رقیبانشان را بسوزانند، جاده بسازند و کارهای دیگر نیز انجام دهند. در ادامه‌ی بازی، چهار عدد کارت «Dominance» (کارت «سلطه») در قسمت مربوط به بازار بردگیم نمایان خواهند شد. در صورتی که بازیکن یکی از این کارت‌ها را خریداری کند، عمل «Dominance Check» (چک کردن سلطه) صورت خواهد گرفت. در این مرحله، پیروزی‌ها بررسی شده و بازیکنان امتیازات گوناگون کسب خواهند کرد. اگر بازیکنی از سایر بازیکنان چهار امتیاز بیشتر کسب کرده باشد، بازی را می‌برد. در غیر اینصورت، پس از چهارمین Dominance Check، هر بازیکنی که بیشترین امتیاز را داشته باشد، برنده‌ی بردگیم خواهد بود.در حال حاضر نسخه‌ی دوم پکس پامیر نیز تولید شده است که نسبت به نسخه‌ی پیشین قوانین ساده‌تری دارد. این بازی به رویداد‌های تاریخی دوران بازی بزرگ اشاره می‌کند و شخصیت‌های تاریخی را معرفی کرده و اطلاعات گوناگون در اختیار بازیکنان می‌گذارد. از این رو می‌توان گفت پکس پامیر یک بردگیم آموزشی محسوب شده و تجربه‌ی این بازی را به کسانی که به بردگیم‌های استراتژیک پیچیده با تم تاریخی علاقه دارند، توصیه می‌کنم.
Compounded
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، دنیای بازی‌های رومیزی یک دنیای بسیار وسیع و گسترده است. بردگیم‌های آموزشی نیز انواع مختلفی داشته و تنها در ارتباط با ریاضی و یا رویداد‌های تاریخی طراحی و تولید نمی‌شوند. این دسته از بردگیم‌ها، یادگیری دروس و مباحث گوناگون را خیلی آسان‌تر و لذت بخشتر می‌سازند. شاید باورتان نشود اما برای دروس و رشته‌هایی همچون شیمی نیز بردگیم‌هایی طراحی شده‌اند. در این قسمت قصد داریم یک بردگیم آموزشی بسیار جذاب راجع به ترکیبات شیمیایی را معرفی کنیم. در بازی رومیزی «Compounded»، بازیکنان عناصر شیمیایی مختلف را جمع‌آوری کرده و ترکیبات شیمیایی تشکیل می‌دهند. بازیکنان در این بازی، در آزمایشگاه مشغول به کار بوده و سعی دارند کارت‌های مربوط به ترکیبات شیمیایی را، قبل از اینکه بازیکنان دیگر عناصرشان را تهیه کنند و یا قبل از اینکه ترکیبات شیمیایی منفجر شوند، کامل کنند. این بردگیم برای دو تا پنج نفر طراحی شده است و حدود ۴۵ دقیقه زمان می‌برد.
مکانیزم‌های کارگرگذاری (Worker Placement) و همچنین بحث و تبادل (Trading and Negotiation) در این عنوان قابل مشاهده هستتند. بازی از چهار مرحله تشکیل شده است. مرحله‌ی اول، مرحله‌ی «Discovery» است. در این مرحله، بازیکنان عناصر شیمیایی جمع کرده (به طور کلی، شش نوع عنصر شیمیایی در بردگیم موجود است) و یا عناصر خود را با عناصر سایر بازیکنان مبادله می‌کنند. در مرحله‌ی دوم، که مرحله‌ی «Study» نام دارد، بازیکنان نشانگرهایشان را روی کارت‌هایی که قصد تکمیل کردنشان را دارند، قرار می‌دهند. هر کارت، یک ترکیب شیمیایی و عناصری که از آن‌ها تشکیل شده است را مشخص می‌کند. در مرحله‌ی «Research»، که مرحله ی سوم است، عناصر شیمیایی (مانند هیدروژن) بر روی کارت‌ها قرار داده شده و در مرحله ی آخر، «Lab»، امتیاز کارت‌هایی که بازیکنان تکمیل کردند محاسبه شده و کارت‌های دیگری جایگزین کارت‌های برداشته شده می‌شوند. زمانی که بازیکنان هر چهار مرحله را طی کنند، به مرحله‌ی بالاتر دسترسی پیدا خواهند کرد و می‌توانند عناصر بیشتری برداشته و یا کارهای بیشتری انجام دهند. فقط باید حواسشان به ترکیبات انفجاری باشد که ممکن است هر لحظه در آزمایشگاه منفجر شوند. در نهایت شخصی که بیشترین امتیاز را کسب کند، برنده‌ی بازی خواهد بود.
Trekking the World
آخرین بردگیمی که می‌خواهم به شما معرفی کنم، بردگیم «Trekking the World» است. این روزها ویروس کرونا شرایطی را فراهم کرده است که دیگر مثل سابق، امکان سفر کردن و رفت و آمد وجود ندارد. اینکه بتوانیم در دنیای بردگیم‌ها و در دنیای بازی، تجربه‌ی سفر کردن را همچنان داشته باشیم، فرصتی است که بهتر است از دست ندهیم. در این بازی، بازیکنان سوغاتی جمع آوری کرده و از جاذبه‌های جهان دیدن می‌کنند. بازیکنان در حین بازی با یکدیگر رقابت کرده و سعی دارند امتیازات بیشتری بدست آورند تا بتوانند بازی را ببرند. جمع‌آوری سوغات (مکعب‌های رنگی) و سفر کردن به مقاصد گردشگری، برای افراد امتیازهای گوناگونی به همراه خواهد داشت.
بازیکنان در نوبت خود می‌توانند کارهای مختلفی انجام دهند؛ اگر مهره‌ی بازی روی فرودگاه باشد، می‌توانند از یک فرودگاه به فرودگاه دیگر منتقل شوند. سپس، اگر شرایط جا به جا شدن برایش مساعد باشد، می‌بایست به تعداد اعداد مشخص شده بر روی کارت‌های «Trek» که تصمیم دارند بازی کنند، حرکت کنند. علاوه بر این، در هر نوبت باید یکی از این سه عمل را انتخاب کرده و انجام دهند: دو عدد کارت از دسته‌ی کارت‌های Trek بردارند، کارت «Destination» (به معنی «مقصد») بردارند (که برای برداشتن این کارت ابتدا می‌بایست مراحلی را طی کنند) و یا کارت «Journey» بردارند. اگر یک بازیکن پنج عدد کارت Destination را جمع آوری کند، بازی به اتمام می‌رسد. شرایط دیگری نیز جهت اتمام بازی وجود دارد. بازیکنی که در نهایت بیشترین امتیاز را بدست آورده باشد، برنده بازی خواهد بود. این بردگیم شما را با جاذبه‌های گردشگری نقاط مختلف دنیا آشنا کرده و به شما این امکان را می‌دهد تا سفری چند ساعته داشته باشید. پشت هر یک از کارت‌های مقصد اطلاعات کاملی در ارتباط با آن مکان دیدنی نوشته شده است و از آنجایی که نام جاذبه‌ها، مکانشان و همچنین اطلاعات در مورد آن‌ها در صفحه ی بازی و همچنین روی کارت‌ها موجود هستند، بردگیم بسیار آموزنده‌ای بوده و به ما کمک می‌کند تا پس از دوران پاندمی، لیستی از جاهایی که حتما قصد سفر کردن به آن‌ها را داریم، تهیه کنیم.
گاهی اوقات بردگیم‌ها جنبه‌ی آموزشی دارند و طراحان بازی قصد دارند با بردگیم‌هایی که تولید می‌کنند، اطلاعاتی را با بازیکنان در میان بگذارند و به آن‌ها این فرصت را بدهند تا در حین لذت بردن از بازی، به علم و دانش خود نیز بیفزایند. بدین ترتیب، به جز دنیای بازی، در دنیای واقعی نیز بازیکنان این فرصت را دارند تا از موارد و موضوعاتی که در بازی‌ها آموزش داده می‌شوند، استفاده کنند.
مقدمه
در دنیای امروز بازی‌های رومیزی به طور گسترده در اختیار عموم قرار گرفته‌اند و تمام گروه‌های سنی می‌توانند بردگیم‌ها را در مکان‌ها و موقعیت‌های مختلف تجربه و به راحتی آن‌ها را تهیه کنند. اما موضوعی که قصد دارم به آن اشاره کنم، در رابطه با کاربردهای مختلف بردگیم‌ها است؛ به عبارت دیگر، بردگیم‌هایی که هدفشان تنها سرگرم کردن بازیکنان نیست. گاهی اوقات بردگیم‌ها جنبه‌ی آموزشی نیز دارند و طراحان بازی قصد دارند با بردگیم‌هایی که تولید می‌کنند، اطلاعاتی را با بازیکنان در میان بگذارند و به آن‌ها این فرصت را بدهند تا در حین لذت بردن از بازی، به علم و دانش خود نیز بیفزایند. بدین ترتیب، به جز دنیای بازی، در دنیای واقعی نیز بازیکنان این فرصت را دارند تا از موارد و موضوعاتی که در بازی‌ها آموزش داده می‌شوند، استفاده کنند.
در بسیاری از اوقات ممکن است بردگیم‌ها فقط به تقویت مهارت بازیکنان بپردازند و مهارت تازه‌ای به آن‌ها آموزش ندهند (به عنوان مثال، سرعت عملشان را بالا ببرند). در بردگیم‌های آموزشی، هدف طراح از طراحی آن بردگیم ممکن است یک و یا چند مورد بوده باشد که برخی از آن‌ها عبارتند از: آموزش مهارت و یا موضوعی خاص، توسعه رشد فردی، سرعت بخشیدن به یادگیری بازیکنان و یا بالا بردن سطح اطلاعات عمومی بازیکنان. به طور کلی، اگر هدف اولیه و یا ثانویه بازی رومیزی، آموزش باشد (آموزش مهارت، تاریخ، فرهنگ، علوم و ...)، آن بازی بردگیم آموزشی (Educational Board Game) محسوب می‌شود. در این مقاله قصد دارم چند بازی رومیزی آموزشی را معرفی کنم که هرکدام از آن‌ها برای رده‌های سنی مختلفی مناسب هستند.
Timeline
اولین عنوانی که می‌خواهم معرفی کنم، بازی «تایم لاین» (Timeline) است. شاید از نظر خودتان راجع به تاریخ و رویداد‌های تاریخی اطلاعات عمومی بالایی داشته باشید، اما با این حال توصیه می‌کنم این بردگیم را تجربه کنید تا متوجه شوید با استفاده از اطلاعات عمومیتان شاید بتوانید تنها چند کارت بازی را در محل درست قرار دهید و بقیه کارت‌ها را به طور شانسی و با حدس زدن، روی زمین خواهید گذاشت. به غیر از تاریخ وقوع رویداد‌ها و همچنین تاریخ اکتشافات، کارت‌هایی در رابطه با تاریخ اختراعات نیز در بازی موجود هستند. برای این بازی رومیزی، نسخه‌های دیگری نیز طراحی شده‌اند که برخی از آن‌ها عبارتند از: موسیقی، سینما و تاریخ آمریکا.
«تایم لاین» دارای ۵۵ عدد کارت است. با اینکه نسخه‌های دیگر این بازی تنها روی یک موضوع و یا تم تمرکز دارند (اختراعات، اکتشافات و ...)، نسخه‌ی «تایم لاین کلاسیک» (Timeline Classic) حاوی کارت با تم‌های گوناگون است که همه در یک بسته بندی قرار گرفته‌اند. این بازی دو تا شش نفره بوده و برای افراد هشت سال به بالا مناسب است. هر بازیکن، تعدادی کارت داشته و می‌بایست در نوبتش کارتی را روی میز بگذارد و تاریخ وقوع آن رویداد و یا تاریخی که آن محصول اختراع شده است را بیان کند. سپس، پشت کارت را مشاهده کرده و متوجه می‌شود حدسش درست بود یا خیر. اگر درست بود، کارت از روی زمین برداشته نمی‌شود. اما اگر حدسش نادرست بود، کارتش را سوزانده و کارت دیگری از دسته ی کارت‌ها برمی‌دارد و به کارت‌های خود اضافه می‌کند. در هر دور از بازی، کارت‌ها مابین و یا سمت چپ یا راست کارت‌هایی که روی زمین بازی هستند قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، اولین بازیکن کارت مربوط به تاریخ اولین مدادی که ساخته شد را روی زمین می‌گذارد. سپس، بازیکن بعدی می‌بایست تشخیص دهد کارتش (به عنوان مثال تاریخ اختراع درب باز کن) قبل و یا پس از مداد اختراع شد. در ادامه بازیکن بعدی می بایست حدس بزند کارتش (مثلا اختراع دستگاه تایپ) طبق تاریخی که اختراع شده است، سمت راست، چپ و یا بین دو کارت روی زمین قرار می‌گیرد. روند بازی تا زمانی که بازیکنی تمام کارت‌های دستش را بازی کند ادامه خواهد داشت و آن بازیکن برنده بازی خواهد بود.
Prime Climb
بازی «پرایم کلایمب» (Prime Climb)، بردگیم منحصر به فرد و متفاوتی است. این بازی رقابتی توسط تعدادی از ریاضیدانان جهت مطالعه‌ی «حساب»، که شاخه‌ای از ریاضیات است و به مطالعه اعداد بخصوص جمع، تفریق، ضرب و تقسیم آن‌ها می‌پردازد، طراحی شده است. این بردگیم استراتژیک ریاضی محور، برای دو تا چهار نفر طراحی شده است و با اینکه از اصول ریاضی استفاده می‌کند و ممکن است حوصله سر بر به نظر آید، بسیار لذت بخش و هیجان انگیز است. بر روی صفحه‌ی بازی، اعداد به شکل مارپیچ قرار گرفته‌اند و هرکدام از آن‌ها دارای رنگی خاص بوده و رنگ دایره‌های دور تا دور هر عدد با رنگ دایره‌های دیگر متفاوت است. نخستین عدد، عدد صفر بوده و آخرین عدد روی صفحه، عدد صد و یک است. هر بازیکن سعی دارد سریعتر از بقیه بازیکنان هر دو مهره بازی خود را روی دایره‌ی مربوط به عدد صد و یک، در وسط صفحه بازی، برساند. جهت انجام این کار ، بازیکنان در نوبت خود تاس انداخته و طبق اعداد نشان داده شده روی تاس‌ها، مهره‌های خود را حرکت می‌دهند (هر دو تاس ده وجهی‌اند). در این قسمت باید به مکانیزم اصلی بازی اشاره کنم: بازیکنان اعدادی که از طریق تاس انداختن بدست می‌آورند را باهم جمع، تفریق، ضرب و یا تقسیم می‌کنند و سپس هر کدام از مهره‌هایشان را حرکت می‌دهند. به عنوان مثال، اگر مهره‌ی شما روی عدد شش است و شما تاس انداخته و اعداد ۳ و ۵ را بدست آورید، می‌توانید عدد ۶ را ضربدر عدد ۳ کنید.بدین ترتیب، حاصل ضرب عدد ۱۸ خواهد بود. سپس، عدد ۵ را به ۱۸ اضافه کنید و عدد ۲۳ را بدست آورید. در این مرحله، می‌بایست یکی از مهره‌ها را روی عدد ۲۳ قرار دهید. کار دیگری که می توانید انجام دهید، جمع عدد ۳ و ۶ و ضربشان در عدد ۵ است. بدین ترتیب، مهره تان را از عدد ۶ بر روی عدد ۴۵ حرکت می‌دهید. علاوه بر این، می‌توانید هر دو مهره خود را، با محاسبه‌ی اعداد، در یک نوبت حرکت دهید. اگر در حین بازی بر روی دایره‌های قرمز رنگ فرود آیید، کارت‌هایی را دریافت می‌کنید که امتیازهای گوناگونی به همراه خواهند داشت.
برای برنده شدن در این بازی، بازیکنان می‌بایست خلاق باشند و مهارت‌های استراتژیک داشته باشند تا بتوانند تشخیص دهند کدام تصمیمات و استفاده از کدام اصول حساب، آن‌ها را سریعتر از رقیبانشان به عدد صد و یک خواهد رساند. رنگ دایره‌های اعداد به صورت تصادفی و بدون داشتن هدف خاصی مورد استفاده قرار نگرفته‌اند. اگر بازیکنان در ضرب و یا تقسیم اعداد با مشکل رو به رو شوند و به کمک نیاز داشته باشند (به خصوص کودکان)، می‌توانند با نگاه کردن به رنگ دایره‌ها آن‌ها را ضرب و تقسیم کرده و مهره بازی را در جای درست روی صفحه قرار دهند. به عنوان مثال، از طریق ضرب عدد ۲ و ۵، عدد ۱۰ حاصل خواهد شد. دایره‌ی دور تا دور عدد ۲ به رنگ نارنجی و دایره‌ی عدد ۵ به رنگ آبی است. اگر آن‌ها را ضرب کنیم، عدد ۱۰ را بدست خواهیم آورد که به رنگ نارنجی و آبی است. بردگیم «پرایم کلایمب»، یک بازی رومیزی آموزشی محسوب می‌شود. این بازی، به محاسبات ریاضی بازیکنان سرعت بخشیده و اصول ریاضی مربوط به شاخه ی «حساب» را به آن‌ها آموزش می‌دهد.
Pax Pamir
بازی پکس پامیر (Pax Pamir) نیز یک بردگیم آموزشی بسیار جذاب است. این بازی رومیزی مربوط به دورانی می‌شود که از آن به عنوان دوران «بازی بزرگ» یاد می‌کنند. بازی بزرگ نامی است که به جنگ‌های نظامی و سیاسی امپراتوری بریتانیا و روسیه تزاری در افغانستان و کشور‌های دیگر داده شده است. بازیکنان این بردگیم نقش رهبران محلی افغانستان در قرن نوزدهم را دارند. این رهبران سعی دارند دولت جدیدی را پس از فروپاشی «امپراتوری درانی» ایجاد کنند. در بازی پاکس پامیر، دوران جنگ بین بریتانیا و روسیه را از دید افغان‌ها مشاهده می‌کنیم.
در حین تجربه‌ی این بردگیم، بازیکنان سعی دارند کارت‌هایی را از بازار خریداری کنند و این کار را با گذاشتن سکه روی یک و یا چند کارت موجود در بازار، انجام می‌دهند. کارت‌ها دارای شخصیت‌های تاریخی بوده و عناصر دیگر همانند تجهیزات و مکان‌های مختلف تاریخی را نیز نشان می دهند. محتویات بازی عبارتند از: یک صفحه بازی (که نقشه افغانستان را نشان می‌دهد)، کارت‌ها، بلوک‌های رنگی، مهره‌ها و استوانه‌های چوبی. بازیکنان از طریق خریدن و بازی کردن کارت‌ها، بلوک‌ها را (که مربوط به یکی از این سه ملیت هستند: روسیه، بریتانیا و افغانستان) روی صفحه‌ی بازی قرار می‌دهند. سپس با بازی کردن کارت‌های دستشان، قادر خواهند بود یکی از این کار‌ها را انجام دهند: ملیت ها (بلوک‌ها) و همچنین جاسوسان و قبیله ها را (استوانه‌های چوبی) در صفحه بازی گذاشته و حرکت دهند، با سایر ملیت‌ها مبارزه کنند، کارت های رقیبانشان را بسوزانند، جاده بسازند و کارهای دیگر نیز انجام دهند. در ادامه‌ی بازی، چهار عدد کارت «Dominance» (کارت «سلطه») در قسمت مربوط به بازار بردگیم نمایان خواهند شد. در صورتی که بازیکن یکی از این کارت‌ها را خریداری کند، عمل «Dominance Check» (چک کردن سلطه) صورت خواهد گرفت. در این مرحله، پیروزی‌ها بررسی شده و بازیکنان امتیازات گوناگون کسب خواهند کرد. اگر بازیکنی از سایر بازیکنان چهار امتیاز بیشتر کسب کرده باشد، بازی را می‌برد. در غیر اینصورت، پس از چهارمین Dominance Check، هر بازیکنی که بیشترین امتیاز را داشته باشد، برنده‌ی بردگیم خواهد بود.در حال حاضر نسخه‌ی دوم پکس پامیر نیز تولید شده است که نسبت به نسخه‌ی پیشین قوانین ساده‌تری دارد. این بازی به رویداد‌های تاریخی دوران بازی بزرگ اشاره می‌کند و شخصیت‌های تاریخی را معرفی کرده و اطلاعات گوناگون در اختیار بازیکنان می‌گذارد. از این رو می‌توان گفت پکس پامیر یک بردگیم آموزشی محسوب شده و تجربه‌ی این بازی را به کسانی که به بردگیم‌های استراتژیک پیچیده با تم تاریخی علاقه دارند، توصیه می‌کنم.
Compounded
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، دنیای بازی‌های رومیزی یک دنیای بسیار وسیع و گسترده است. بردگیم‌های آموزشی نیز انواع مختلفی داشته و تنها در ارتباط با ریاضی و یا رویداد‌های تاریخی طراحی و تولید نمی‌شوند. این دسته از بردگیم‌ها، یادگیری دروس و مباحث گوناگون را خیلی آسان‌تر و لذت بخشتر می‌سازند. شاید باورتان نشود اما برای دروس و رشته‌هایی همچون شیمی نیز بردگیم‌هایی طراحی شده‌اند. در این قسمت قصد داریم یک بردگیم آموزشی بسیار جذاب راجع به ترکیبات شیمیایی را معرفی کنیم. در بازی رومیزی «Compounded»، بازیکنان عناصر شیمیایی مختلف را جمع‌آوری کرده و ترکیبات شیمیایی تشکیل می‌دهند. بازیکنان در این بازی، در آزمایشگاه مشغول به کار بوده و سعی دارند کارت‌های مربوط به ترکیبات شیمیایی را، قبل از اینکه بازیکنان دیگر عناصرشان را تهیه کنند و یا قبل از اینکه ترکیبات شیمیایی منفجر شوند، کامل کنند. این بردگیم برای دو تا پنج نفر طراحی شده است و حدود ۴۵ دقیقه زمان می‌برد.
مکانیزم‌های کارگرگذاری (Worker Placement) و همچنین بحث و تبادل (Trading and Negotiation) در این عنوان قابل مشاهده هستتند. بازی از چهار مرحله تشکیل شده است. مرحله‌ی اول، مرحله‌ی «Discovery» است. در این مرحله، بازیکنان عناصر شیمیایی جمع کرده (به طور کلی، شش نوع عنصر شیمیایی در بردگیم موجود است) و یا عناصر خود را با عناصر سایر بازیکنان مبادله می‌کنند. در مرحله‌ی دوم، که مرحله‌ی «Study» نام دارد، بازیکنان نشانگرهایشان را روی کارت‌هایی که قصد تکمیل کردنشان را دارند، قرار می‌دهند. هر کارت، یک ترکیب شیمیایی و عناصری که از آن‌ها تشکیل شده است را مشخص می‌کند. در مرحله‌ی «Research»، که مرحله ی سوم است، عناصر شیمیایی (مانند هیدروژن) بر روی کارت‌ها قرار داده شده و در مرحله ی آخر، «Lab»، امتیاز کارت‌هایی که بازیکنان تکمیل کردند محاسبه شده و کارت‌های دیگری جایگزین کارت‌های برداشته شده می‌شوند. زمانی که بازیکنان هر چهار مرحله را طی کنند، به مرحله‌ی بالاتر دسترسی پیدا خواهند کرد و می‌توانند عناصر بیشتری برداشته و یا کارهای بیشتری انجام دهند. فقط باید حواسشان به ترکیبات انفجاری باشد که ممکن است هر لحظه در آزمایشگاه منفجر شوند. در نهایت شخصی که بیشترین امتیاز را کسب کند، برنده‌ی بازی خواهد بود.
Trekking the World
آخرین بردگیمی که می‌خواهم به شما معرفی کنم، بردگیم «Trekking the World» است. این روزها ویروس کرونا شرایطی را فراهم کرده است که دیگر مثل سابق، امکان سفر کردن و رفت و آمد وجود ندارد. اینکه بتوانیم در دنیای بردگیم‌ها و در دنیای بازی، تجربه‌ی سفر کردن را همچنان داشته باشیم، فرصتی است که بهتر است از دست ندهیم. در این بازی، بازیکنان سوغاتی جمع آوری کرده و از جاذبه‌های جهان دیدن می‌کنند. بازیکنان در حین بازی با یکدیگر رقابت کرده و سعی دارند امتیازات بیشتری بدست آورند تا بتوانند بازی را ببرند. جمع‌آوری سوغات (مکعب‌های رنگی) و سفر کردن به مقاصد گردشگری، برای افراد امتیازهای گوناگونی به همراه خواهد داشت.
بازیکنان در نوبت خود می‌توانند کارهای مختلفی انجام دهند؛ اگر مهره‌ی بازی روی فرودگاه باشد، می‌توانند از یک فرودگاه به فرودگاه دیگر منتقل شوند. سپس، اگر شرایط جا به جا شدن برایش مساعد باشد، می‌بایست به تعداد اعداد مشخص شده بر روی کارت‌های «Trek» که تصمیم دارند بازی کنند، حرکت کنند. علاوه بر این، در هر نوبت باید یکی از این سه عمل را انتخاب کرده و انجام دهند: دو عدد کارت از دسته‌ی کارت‌های Trek بردارند، کارت «Destination» (به معنی «مقصد») بردارند (که برای برداشتن این کارت ابتدا می‌بایست مراحلی را طی کنند) و یا کارت «Journey» بردارند. اگر یک بازیکن پنج عدد کارت Destination را جمع آوری کند، بازی به اتمام می‌رسد. شرایط دیگری نیز جهت اتمام بازی وجود دارد. بازیکنی که در نهایت بیشترین امتیاز را بدست آورده باشد، برنده بازی خواهد بود. این بردگیم شما را با جاذبه‌های گردشگری نقاط مختلف دنیا آشنا کرده و به شما این امکان را می‌دهد تا سفری چند ساعته داشته باشید. پشت هر یک از کارت‌های مقصد اطلاعات کاملی در ارتباط با آن مکان دیدنی نوشته شده است و از آنجایی که نام جاذبه‌ها، مکانشان و همچنین اطلاعات در مورد آن‌ها در صفحه ی بازی و همچنین روی کارت‌ها موجود هستند، بردگیم بسیار آموزنده‌ای بوده و به ما کمک می‌کند تا پس از دوران پاندمی، لیستی از جاهایی که حتما قصد سفر کردن به آن‌ها را داریم، تهیه کنیم.
دیدگاه شما